ekcja poświęcona filozofii projektów na stronie internetowej firmy AudioMachina pełna jest cytatów – z Platona, Antoine’a de Saint-Exupery’ego, Goethego i innych. Zacznijmy więc i my od cytatu:

W AudioMachinie jedynym celem, jaki mi przyświeca jest: możliwie najbardziej przybliżyć się do perfekcji („the closest possible approach to perfection”). Kiedy mówię ‘perfekcja’ w kontekście systemu muzycznego, mam na myśli konkretną rzecz: całkowite „zniknięcie” systemu audio jako podmiotu możliwego do rozpoznania.

Dr Karl Schuemann | AudioMachina

Zapewne zwrócili państwo uwagę na użytą przez pana Schuemanna frazę „the closest possible approach to perfection” – to bezpośrednie odesłanie do firmy jak żadna inna zasłużonej dla audio, do brytyjskiego QUAD-a. Jej założyciel i szef, Peter Walker, ukuł dla niej bowiem hasło przewodnie „The Clotest Approach To The Original Sound”. To założenie, według którego produkt audio teoretycznie powinien „zniknąć” z toru. Nieprzypadkowo więc Ken Kessler, poświęconą jej monografię zadedykował: „To Peter Walker: Truly Straight Wire With Gain” (zob.: Ken Kessler, QUAD. The Clostest Approach, International Audio Group, Cambridge 2003).

Aby osiągnąć to, co sobie zamierzył, pan Karl Schuemann musiał przyjąć inne założenia niż znacząca większość producentów kolumn głośnikowych. A poprzedników miał znamienitych, chociażby brytyjską „szkołę” BBC, reprezentowaną na przykład przez Harbethy M40.1. Charakteryzuje się ona dużą obudową z drewna (i pochodnych), cienkimi, drgającymi ściankami, plastikowymi membranami głośników niskotonowych i średniotonowych oraz miękką kopułką.

Być może w uwolnieniu się od stereotypowego myślenia pomogło mu to, że z wykształcenia nie jest inżynierem elektronikiem – studiował fizykę i matematykę, zdobywając tytuł doktora. Założył, że poprawianie w ciągu wieloletnich prób istniejących rozwiązań mija się z celem. Jak pisze, ten czas poświęcił na myślenie, tj. pracę koncepcyjną.

Powstałe w jej efekcie kolumny głośnikowe momentalnie zdobyły przyczółki na całym świece, ze wskazaniem na Japonię – magazyn „Stereo Sound” poświęcił im sporo miejsca. Konstrukcje te zwracały na siebie uwagę kilkoma rzeczami odmiennymi od innych. Przede wszystkim ceną, a dokładniej: stosunkiem tzw. wartości postrzeganej i ceny. Rzecz w tym, że kolumny AudioMachina były (i są) stosunkowo niewielkie i wyglądały na bardzo proste konstrukcje. Otwierające ofertę kolumny podstawkowe kosztują 40 000 zł, co bez ich wysłuchania wydaje się absurdem.

Drugi wyróżnik to obudowa – materiał, kształt i wykonanie. We wszystkich modelach wykonywana jest ona z dwóch, skręcanych z sobą, frezowanych od środka odlewów z lotniczego aluminium – dokładnie tak samo, jak obudowy wzmacniaczy Ayre. Rozwiązanie to nazwano SSA (Solid Slab Aluminum). Są one przez to bardzo ciężkie, chociaż nie sprawiają takiego wrażenia. I są też bardzo płytkie. Przyzwyczajeni do dużych i bardzo dużych, a także głębokich kolumn z górnej półki high-end, wydają się, jakby były maksymalnie „skompresowane”, niczym meble z IKEI, czekające dopiero na naszą interwencję i „ekspansję” w przestrzeni. Podstawowy, podstawkowy model jest niewielki i wymaga podstawek o specjalnej konstrukcji. Z kolei średni i topowy model zbudowane są z dwóch modułów – basowego oraz nisko-średnio-wysokotonowego – to rozwiązanie nazwano MAPS (Monitor and Powered Subwoofer).
I wreszcie trzeci wyróżnik to zastosowane przetworniki. O ile w najmniejszych, należących do linii Compact Reference Line kolumnach CRM II mamy modyfikowane, klasyczne głośniki, o tyle w droższych modelach jest inaczej.

PURE NSE

W interesujących nas tym razem kolumnach wolnostojących Pure NSE przetwornikiem podstawowym jest szerokopasmowy głośnik Fostexa. Wygląda on obłędnie i przez jakiś czas nie był dostępny w sprzedaży dla konstruktorów DIY, zobaczyć go można było tylko w gotowych kolumnach tej firmy, np. w modelu GR160. Jego zastosowanie to główna zmiana w stosunku do poprzedniej wersji tych kolumn. A Pure to kolumny będące najważniejszym produktem tej firmy, od których AudioMachina 10 lat temu zaczęła przygodę z audio i których forma od tamtej pory pozostawała niezmienna. Dopiero w tym roku zostały przeprojektowane w duchu japońskiego minimalizmu. NSE to bowiem skrót od Nishikawa Special Edition – Hideaki Nishikawa jest konstruktorem odpowiedzialnym za gramofony TechDAS (więcej TUTAJ i TUTAJ).

Zmiana dotyczy nie tylko nowych głośników, a także ich konfiguracji – 170 mm przetwornik Fostexa podłączony jest bezpośrednio do zacisków głośnikowych, bez pośrednictwa zwrotnicy. Od góry wspomaga go 20 mm głośnik superwysokotonowy, także Fostexa, odcięty od dołu przy 4 kHz (magazyn „Stereo Sound” mówi o 3 kHz). Także dół pasma został wzmocniony. Moduł z Fostexami stawia się na drugim, większym. MAPS to skrót od Monitor and Powered Subwoofer – mowa więc o aktywnej sekcji niskotonowej. Papierowy przetwornik o dużym skoku napędzany jest wzmacniaczem ICEpower o mocy 1000 W firmy Bang & Olufsen.

Użytkownik ma możliwość zmiany punktu odcięcia basu (60 – 160 Hz), a także jego natężenia, w zakresie od -4 dB do +4 dB. Wysokie tony także można zmienić, dodając je lub ujmując. Sygnał doprowadzamy do pojedynczych zacisków, ulokowanych na wysokości szerokopasmowego Fostexa – ścieżka sygnału jest tutaj ekstremalnie krótka! Taka aranżacja, tj. z sygnałem wysokopoziomowym dla subwoofera jest znacznie lepsza niż ta, którą się spotyka w kinie domowym, tj. gdzie doprowadza się do niego sygnał niskopoziomowy z przedwzmacniacza. Przy dolnej ściance wpinamy jedynie kabel sieciowy.

Jak państwo przeczytają w danych technicznych, złożona z trzech modułów kolumna waży 68 kg. A jest naprawdę niewielka i płytka. Wygląda jednak obłędnie. Nawet moja żona, jeden z najsurowszych krytyków „trumienek”, „paczek”, „pudeł” – znaczy kolumn, które testuję, uwielbiająca nasze Harbethy M40.1 o ultraklasycznym wyglądzie, wyraziła zainteresowanie AudioMachinami, zwracając uwagę na ich podobieństwo do XIX-wiecznych zegarów – jest i tarcza, i serce, i kształt.

Jakby nie było, wykonanie, wykończenie, budowa – absolutny top. A na melomanów czeka jeszcze jedna niespodzianka – pan Nishikawa-san jest fanem wzmacniaczy SET małej mocy. Pure NSE można więc napędzić wzmacniaczem tego typu, byleby miał powyżej 15 W na wyjściu.

FULL METAL JACKET

Budowa wewnętrzna kolumn firmy Magico – proszę zwrócić uwagę na skomplikowany system wręg

Metalowe obudowy to nic nowego. Są sztywne, a przez to zminimalizowane są w nich szerokopasmowe rezonanse, występujące np. w obudowach z drewna i pochodnych. Tak się jednak składa, że choć rezonanse są w swojej masie niższe, to mają bardziej dokuczliwy charakter – to wąskopasmowe podbarwienia o dużej energii, z którymi bardzo trudno się walczy. Dlatego też tego typu kolumny jeszcze kilka lat temu uważane były za przerost formy nad treścią; powstałe w nich rezonanse skutecznie zniechęcały do odsłuchów. Aż „nastała” firma Magico Loudspeakers. Podejście jej właściciela było bezkompromisowe – żadnych drgań! Aby to osiągnąć skonstruował aluminiową obudowę z grubych płyt, wzmacnianą wewnątrz niebywale skomplikowanym stelażem, wzmacniającym ścianki i likwidującym ich drgania.

Kolumny YG Acoustics, model Hailey

Tym samym tropem poszła firma YG Acoustics (wywiad z jej szefem, panem Yoavem Gevą TUTAJ). I chyba nieprzypadkowo test jej kolumn Carmel 2 znalazł się w tym samym numerze japońskiego miesięcznika „Stereo Sound”, co test Pure NSE („Stereo Sound”, Spring 2015, No. 194). Co więcej, w tym samym numerze jest też test konstrukcji japońskiej, mającej całkowicie aluminiową obudowę, z metalowymi „wręgami”, Hiro Acoustics Laboratory Model-CCS. Najwyraźniej idzie nowe.

Kolumny Hiro Acoustics Laboratory, model Model-CCS

Trzeba przy tym zauważyć, że o ile materiał obudowy jest ten sam, to jego wykorzystanie inne – Magico, YG oraz Hiro skręcają z sobą metalowe płyty, wzmacniając je od wewnątrz stelażem. Z kolei AudioMachina wycina obudowę z litego aluminium, na obrabiarkach CNC, frezując w niej miejsce na przetworniki i zwrotnicę. Wszystkie wspomniane wyżej kolumny mają budowę pasywną, z kolei dwa największe modele AudioMachiny – półaktywną.

Użyty w modelu Puro NSE głośnik Fostex FW168HR

Każda z tych firm ma też inny pomysł na przetworniki. I tak: Magico wykonuje samodzielnie głośniki nisko i nisko-średniotonowe z membranami Nano-Tec z nanorurek, a wysokotonowe z berylu. W YG Acoustics znajdziemy metalowe głośniki nisko i nisko-średniotonowe własnej produkcji oraz miękkie kopułki z zewnętrznej firmy. Hiro Acoustics Laboratory to z kolei ceramiczne głośniki nisko i nisko-średniotonowe Accutona i miękkie kopułki (SEAS?). Na tym tle przetworniki Fostexa w Pure NSE wyglądają jak z innego świata.

SETUP

Złożenie kolumn u siebie w domu wymaga co najmniej dwóch ludzi. W małej przestrzeni mamy bowiem dużą masę, a moduły nie mają żadnych, wspomagających tę czynność uchwytów. Na szczęście dostarczane są w niewielkich pudełkach – aż trudno uwierzyć, że są w nich tak poważne kolumny!
Najpierw skręcamy podstawę z modułem basowym, a następnie całość poziomujemy. Ważne, żeby od razu ustawić kolumny w miejscu, w którym będą stały, ich przesuwanie jest utrudnione. Po wypoziomowaniu nakładamy górny moduł. Do ich odsprzęgnięcia używa się dwóch, niewielkich kulek z gumy, wpuszczonych w wyfrezowania. Moduły łączymy za pomocą miedzianych prętów, wsuwanych w gniazda w module basowym, a które wchodzą do takich samych gniazd w mniejszym module.

Dzięki regulacji sekcji niskotonowej, kolumny można ustawić niemal w dowolnej odległości od ściany tylnej i bocznych. Jedynym kryterium jest jakość, tj. głębokość i różnicowanie, sceny dźwiękowej. A to jest uzależnione od tego, gdzie w przestrzeni znajduje się szerokopasmowy Fostex. U mnie AudioMachiny stały dokładnie w tym samym miejscu, gdzie Harbethy M40.1 i najlepiej brzmiały skierowane nieco za miejsce odsłuchowe. Głośnik szerokopasmowy był o 20 mm niżej od średniotonowego w Harbethach, ale te ostatnie stoją na platformach antywibracyjnych o tej samej wysokości. Jeśliby więc postawić amerykańskie konstrukcje na takich samych platformach (polecam), przetworniki te znalazłyby się dokładnie na tej samej wysokości.

Sekcja niskotonowa ma dwie regulacje – odcięcia i poziomu. Ich ustawienie jest całkowicie arbitralne, jako że w tym przypadku nie wpływa na przetwarzanie sekcji powyżej, a jedynie pogłębia jej działanie. W moim przypadku poziom ustawiony był na jedną kreskę poniżej maksimum, a punkt odcięcia na dwie kreski od góry.
Wbudowany wzmacniacz zasilany jest kablami sieciowymi. Do testu otrzymałem dwa 2,5-metrowe kable Furutech FP-S20N. Ważne, aby były one wpięte do tej samej listwy lub gniazdka. U mnie prowadzone były do listwy Oyaide, a ta do osobnego gniazda ściennego.

Płyty użyte do odsłuchu (wybór):

• A Wondrous Mystery, wyk. Stille Antico, Harmonia Mundi USA HMU 807575, SACD/CD (2015).
• Jazz at the Panwshop, Proprius/Lasting Impression Music LIM K2HD 028, 2 x K2HD silver-CD (1976/2008).
• Jazz at the Panwshop, Proprius/Lasting Impression Music LIM UHD 071 LE, 3 x Ultra HD CD + DVD (1976/2012).
• Artur Rubinstein, Artur Rubinstein plays Chopin, Polskie Nagrania MUZA/Polskie Nagrania PNCD 487, CD (1984/2008).
• David Sylvian, Sleepwalkers, P-Vine Records PVCP-8790, CD (2011)
• Dire Straits, Dire Straits, Vertigo/Universal Music LLC (Japan) UICY-40008, Platinum SHM-CD (1978/2013)
• Enya, Enya, BBC Entertainment BBC CD 605, CD (1987)
• Jean-Michel Jarre, Electronica Project, Columbia | Sony Music Entertainment 88875108352 , Box No. 465/1000, CD + 2 x 180 g LP + FLAC 24/96 (2015)
• Kortez, Bumerang, Asfalt Records JB 029 2CD, CD (2015); recenzja TUTAJ
• Louis Armstrong, The Satchmo Era 1925-1926, Weton-Wesgram B.V. LA005, CD (2001)
• Miles Davis, Bitches Brew, Columbia/Mobile Fidelity Sound Lab UDSACD 2-2149, “Special Limited Edition No. 1229”, SACD/CD (1970/2014)
• Miles Davis, In A Silent Way, Columbia/Mobile Fidelity UDSACD-2088, “Special Limited Edition, No. 1311”, SACD/CD (1969/2012)
• Richard Strauss, Also Sprach Zarathustra, dyr. Zubin Mehta, wyk. Los Angeles Philharmonic, Decca/Lasting Impression Music LIM K2HD 035, K2HD CD (1968/2008)

Japońskie wersje płyt dostępne na

Każda teza ma swoją antytezę, a twierdzenie jest w intymnym związku z jego przeczeniem. Na pierwszy rzut oka monitory Harbetha oraz monitory AudioMachina stają w takim właśnie kontraście. Nic bardziej mylnego. Porównanie najlepszych realizacji różnych technik i technologii pozwala stwierdzić, że są one niesamowicie blisko siebie, jeśli za cel uznamy możliwie najwierniejsze przekazanie rejestracji dźwięku; takie, które uruchomi w nas emocje i które „zawiesi niewiarę” w to, że słuchamy mechanicznego odtworzenia, a nie wydarzenia na żywo.

Nisko

Tyle, że Pure NSE dochodzą do tego miejsca od drugiej strony niż Harbethy, JBL-e, Spendory i tego typu konstrukcje. Tak, jak wcześniej w cyfrze firma dCS doszła do szczytu innym podejściem niż Jadis i Ancient Audio. Brzmienie tych kolumn jest wybitnie otwarte i zadziwiająco, nawet dla doświadczonych słuchaczy, niepodbarwione. Słychać więc, jakie korekty na basie wprowadzają Harbethy, czym „czarują”, odchodząc tym samym od pełnej liniowości. Tymczasem po skorygowaniu ustawień aktywnej sekcji Pure NSA dostajemy niezwykle szybki, czytelny, pięknie kolorowy niski zakres. Zaraz dojdę do góry, ale już przy okazji basu powiedzmy, że kolumnę słychać jak jeden głośnik.

Sprawdziłem to w prosty sposób – ponieważ szerokopasmowy przetwornik Fostexa pracuje bez filtracji, odsłuchy zacząłem z wyłączonym modułem basowym, a po włączeniu stopniowo zwiększałem poziom siły głosu. Wykonując taką procedurę z klasycznym subwooferem po prostu dodajemy basu i w jakimś zakresie jest on na wymaganym poziomie. Dodamy więcej – jest za „grubo”, mniej – zbyt „lekko”. Bas w Pure NSE działa inaczej. Dodając go zwiększamy ilość niskich tonów, ale tak, jakby Fostex zaczynał grać niżej. Przy dowolnym ustawieniu pokrętła kolumna brzmi w zrównoważony i wyważony sposób. Ilość niskich tonów dostosowujemy więc do naszych oczekiwań i warunków lokalowych.

Równie ważna jest klasa basu – to była jedna z najlepszych reprodukcji tego zakresu w moim domu (i nie tylko), jakie słyszałem. Bogata, kolorowa, świetnie kontrolowana. Różnicowanie było tak dobre, że słuchając starszych nagrań, na których bas zapisuje się jako zniekształcenie, słuchać było zmiany jego fazy, delikatne przesunięcia, szum niskotonowy, czyli wszystko to, co jest najczęściej maskowane, a co składa się na przekaz (jego „koloryt”). No i ta dynamika – wspaniała! Harbethy są pod tym względem czempionem, ale AudioMachiny idą krok dalej, lepiej różnicując nawet najmniejsze zmiany w natężeniu i fazie.

Wysoko

W bardzo zbliżony sposób można opisać górę: jest czysta, szybka, nasycona, niezwykle naturalna. I wybitnie dynamiczna. Ustawiona o jeden lub nawet dwa kliki na „minus” zgrała się u mnie z głównym głośnikiem w sposób perfekcyjny. Nigdy wcześniej nie słyszałem tak dobrze sparowanego głośnika superwysokotonowego.

O jakości tej części pasma niech świadczy to, że niezależnie od wieku nagrań nie miałem wrażenia przerysowania zniekształceń, oderwania szumu od dźwięku podstawowego. Czy to nagrania Louisa Armstronga z 1925 roku, czy fenomenalne nagranie Artura Rubinsteina z 1939 roku – były one w magiczny sposób wiarygodne. Naznaczone czasem, w którym powstały i stosowanymi technikami, były przy tym płynne, niosły klarowny przekaz muzyczny.

Z nowymi nagraniami zachowana została spójność z resztą pasma. Jeśli nagranie było zbyt „hot”, tj. energia wysokich tonów została zbyt mocno podkreślona, wiedziałem o tym od razu. Ale bez bólu, bez zagryzania warg i skubania wąsa. To była wiadomość w rodzaju: „jest jak jest”, a nie: „a masz!” Pozostawało też różnicowanie, które nie pozwalało zlać się wysokim tonom w coś jednakowego.

Przestrzeń

Komfort odsłuchów jest więc z Pure NSE wybitny. To maszyna muzyczna o wyraźnie określonych założeniach, które jednak co i rusz przekracza. Jak w przypadku przestrzeni. Kolumny są tak precyzyjne, że po raz pierwszy, na wielu albumach, usłyszałem rzeczy, które dzieją się w różnych miejscach sfery, jaką kolumny tworzą z sobą na jej środku. QSound na płycie Watersa to jedno, z nim można zaskoczyć nowicjusza nawet za pomocą grającego zegarka. Ale to, co słychać z płytami Jarre’a, Anderson, Sylviana, jest niebywałe. Ilość dźwięków wokół słuchacza była tak duża, że przestaje się na nie zwracać uwagę, traktując jako coś normalnego. To innym kolumnom tego brakuje.

Sposób prezentacji instrumentów w przestrzeni, którą umownie nazywamy „sceną dźwiękową” odróżnia Pure NSE od większości precyzyjnych kolumn. Tutaj nie ma dokładnego wycinania brył z tła, nie ma nawet dokładnego ich definiowania. Ukazują się wybitnie dokładnie, ale przez swoją „inność” od tego, co jest dookoła – przez inną barwę, charakter, dynamikę. I oczywiście umiejscowienie. Mamy jednak do czynienia z ukazywaniem instrumentów „legato”, raczej tak jak to słychać podczas występu na żywo niż z nagrania (a nagranie ma własną estetykę).

Monitory

Kluczowe jest jednak coś znacznie prostszego: słuchanie muzyki za pomocą Pure NSE sprawia przyjemność. Z naddatkiem spełniają podstawową rolę, jaką stawiamy przed produktem audio tej klasy, tj. w jednym „pakunku” przekazują warstwę muzyczną i techniczną. Żadna z nich nie jest przerysowana, a raczej się wspierają.
Mocna warstwa muzyczna prowadzi do „muzykalności”, „piękna” i „romantyzmu”, poświęcając w ich imię różnicowanie i informacje. Z kolei kolumny „techniczne” robią na odwrót. Każdy z tych sposobów, byle zrealizowany z polotem i konsekwentnie, jest równoprawny i do przyjęcia; znam ludzi lubiących takie i takie granie.

AudioMachiny mają te dwie cechy równoprawne, na równie wysokim poziomie. Nie podbarwiają, ale nie zabierają; nie „bajerują”, ale i nie pozbawiają złudzeń. Tak grają prawdziwe monitory odsłuchowe.
I tylko dwie rzeczy można zrobić inaczej, może nawet lepiej. Pierwsza związana jest z zastosowanym głośnikiem tubowym. Przetworniki tego typu mają skłonność do ściągania uwagi na miejsce, w którym się znajdują. Dlatego źródła pozorne (instrumenty i efekty) ustawione przez realizatora skrajnie w lewym i prawym kanale były związane z kolumnami – Harbethy przy tych samych nagraniach znikają. Druga rzecz to zejście na samym dole w JBL-ach i Harbethach jest jeszcze niższe, bardziej dopalone. Tego nie przeskoczymy – wielkość powierzchni głośników basowych jest w tworzeniu wolumenu dźwięku kluczowa.

Podsumowanie

Kiedy Dirk Sommer, naczelny magazynu hifistatement.net i realizator dźwięku w Sommelier Du Son musiał oddać po teście kolumny Maestro GSE był wyraźnie niepocieszony (test TUTAJ). Kiedy słuchałem u niego nagrań z analogowych taśm-matek, granych z magnetofonu Studer A80, jasne było, że kolumny AudioMachiny to doskonałe narzędzie w pracy – tak recenzenta, jak i realizatora dźwięku (więcej TUTAJ). A do tego piękna część systemu, która pozwala na oddawanie się słuchanie muzyki, realizując postulat melomanów. Oddanie tych kolumn dystrybutorowi było dla niego trochę jak oddanie części siebie.

Po doświadczeniach z mniejszym modelem, Pure NSE rozumiem go jeszcze lepiej. To jedne z trzech kolumn, na które mógłbym (ewentualnie, nie bez bólu) zamienić moje Harbethy M40.1, stojące na zrobionych dla mnie podstawach Acoustic Revive. Pierwsze byłyby JBL-e Everest DD67000, drugie Tannoye Westminster Royal SE, a trzecie – właśnie AudioMachiny. I z tych trzech to one najlepiej wpasowałyby się w mój pokój, system, oczekiwania i jako jedyne nie spowodowałyby mojej natychmiastowej wyprowadzki (wiadomo – żona…).

Wszystko w nich słychać i wszystko ma sens. Dźwięki są traktowane z lekkim dystansem, tj. bez mocnego ataku, trochę jakby go zaokrąglając. Z doświadczenia mogę jednak powiedzieć, że TO jest właśnie neutralne brzmienie, a kolumny akcentujące potknięcia i błędy przerysowują je. Regulacja basu pozwala pięknie wpasować je w nasz pokój, a wysokich tonów – w nasz gust. Nie wiem, jak pan Schuemann wydobył tak duży dźwięk z tak małych obudów, ani jak udało mu się ujarzmić wzmacniacz w klasie D, a co więcej – jak zmusił wszystkie te przetworniki do pracy jak pojedynczy głośnik szerokopasmowy. Ale usłyszeć znaczy uwierzyć – jestem neofitą, z wielką wiarą w AudioMachinę. To absolutny high-end, czyli z naszej strony: GOLD Fingerprint.

Niewielkie, ale robiące wrażenie – w przypadku Pure NSE stwierdzenie „mniej znaczy więcej” nabiera nowego znaczenia. O ile oczywiście nie przeliczamy wartości produktów na rozmiary i kilogramy. Złożone z trzech modułów kolumny Pure NSE to konstrukcje, które – w zależności od przyjętego punktu widzenia – można zaliczyć do szerokopasmowych, wspomaganych głośnikiem subniskotonowym i superwysokotonowym, albo do kolumn trójdrożnych. Wszystkie przetworniki pracują w obudowach zamkniętych.

W górnym module umieszczono szerokopasmowy przetwornik Fostexa FW168HR o średnicy fi 170 mm, z membraną o nazwie firmowej HR, uformowaną na kształt rozwijającego się kielicha. Zawieszono ją na gumowym resorze o dużej podatności, pociętym w kształt spirali – ta technika nosi z kolei nazwę UDR. Zabiegi te mają poszerzyć pasmo przenoszenia i zmniejszyć pasożytnicze rezonanse. Membrana napędzana jest dużym magnesem ferrytowym o średnicy fi 145 mm. Całość spięta jest niesamowicie sztywnym, odlewanym koszem.

Odtwarzanie wysokich tonów wspomaga głośnik superwysokotonowy, zaczynający pracę powyżej 4 kHz. To najprawdopodobniej model T 925A, którego front oklejono grubą warstwą filcu. Użytkownik może zmienić jego pracę w czterech krokach – taką możliwość daje sam producent, oferując „kity” z wysokiej klasy potencjometrem. Zwrotnicę zmontowano metodą punkt-punkt – producent mówi o technice Ti. Opracowana ona została dla topowego modelu Maestro i wprowadzona do tej konstrukcji w roku 2009. Niestety firma nie ujawnia, na czym ona polega.

Dół wspomaga z kolei duży, 260 mm głośnik niskotonowy Vify. Ma on papierową membranę i gumowe zawieszenie o dużym skoku. Zamknięto go w małej przestrzeni własnej obudowy wraz z 1000-watowym wzmacniaczem pracującym w klasie D. Sekcja ta otrzymuje sygnał za pośrednictwem miedzianych zworek, po złożeniu kolumn niewidocznych. Siłę głosu zmieniamy w zakresie kilku dB, zmieniamy także punkt odcięcia. Razem w regulacją wysokich tonów mamy więc do dyspozycji trzy gałki, wykonane z moletowanego aluminium.

Dwie górne sekcje stoją na trzeciej – podstawie. Choć najmniejsza, nie jest wcale dużo lżejsza – to lite aluminium. Wkręca się do niej cztery duże kolce z czarnymi, moletowanymi gałkami od góry, dzięki którym łatwo da się wyregulować poziom (ale przed założeniem górnych części!). Warto dobrze zaciągnąć nakrętki kontrujące, ponieważ zostawione zbyt luźno po krótkim czasie się odkręca i spadną. Kolce stoją na niewielkich, metalowych podkładkach. Dwa większe głośniki można zakryć maskownicami.

Już to pisałem, ale powtórzę: wykonanie jest bezbłędne. Podobnie jak połączenie nowoczesnych technik (obudowa i wzmacniacz) z antycznymi (głośniki Fostexa).

Dane techniczne (wg producenta)

Budowa: wolnostojąca, trójdrożna, obudowa zamknięta
Użyte rozwiązania: pełny system SSA (Solid Slab Aluminum), modułowy system MAPS
Pasmo przenoszenia: 15 Hz – 30 kHz
Czułość: 89 dB/8 Ω
Przetworniki:
- niskie tony: 260 mm (subwoofer)
- średnie tony: 150 mm (szerokopasmowy)
- wysokie tony: 20 mm (supertweeter)
Zwrotnica:
- odcięcie subwoofera – 100 Hz
- głośnik średniotonowy: bezpośrednio, bez zwrotnicy
- szerokopasmowy: 4 kHz
Subwoofer: aktywny, filtr MSX | wzmacniacz w klasie D, 1000 W ICEpower
Wymiary (W x S x G): 1000 x 300 x 300 mm
Waga: 64 kg/szt.
Rekomendowana moc wzmacniacza: 15-100 W/8 Ω

STONE TEMPLE PILOTS
Shangri-La Dee Da

Atlantic Recordings/Music On Vinyl MOVLP1440
“Limited Numbered Orange Edition | MOV 000143”

Nośnik: 180 g Long Play

Data wydania: 2001
Reedycja: 2015

Shangri-La Dee Da jest płytą inną niż poprzednie krążki Stone Temple Pilots – jest znacznie bardziej rockowa. Ta, pochodząca z San Diego, grupa zaczynała w 1989 roku, ale swój debiutancki krążek wydała dopiero trzy lata później. Core od razu stał się hitem i przyporządkował grupę do modnego wówczas stylu grunge. Nie zwalniając tempa, STP wydała Purple (1994), Tiny Music... Songs from the Vatican Gift Shop (1996), No. 4 (1999), a w 2001 roku Shangri-La Dee Da. Rok później grupa zawiesiła działalność. Dopiero w 2008 roku, na chwilę chłopaki się zeszły, w 2010 roku nagrali album i znowu zamilkli.

Shangri-La Dee Da doczekała się pięknej reedycji, przygotowanej przez firmę Music On Vinyl – na pomarańczowym winylu, w limitowanej edycji prezentuje się doskonale. Materiał został zremasterowany w domenie cyfrowej i wytłoczony w Holandii z pliku wysokiej rozdzielczości.

Brzmienie płyty jest interesujące. Scena dźwiękowa jest dość wąska – tak wtedy nagrywano. Reedycja zdaje się jednak nie ograniczać do martwego „punktu” przed nami, rozciągając się na boki, ale też nie wyskakuje z chaotycznie dodawanymi efektami – jest, jaka jest. To gęste, dość brudne granie. Tak też zostało pokazane, Ale też ma głębie, nieźle się różnicuje, buduje plany, pomimo że to szkoła dźwięku znana jako „wall of sound”. Barwa utrzymana jest w pobliżu środka pasma, a rozdzielczość jest umowna. I znowu – tak tę muzykę nagrywano.

Reedycja nie stara się niczego poprawić, nie separuje dźwięków dla samej separacji. Robi za to coś innego. Ładnie różnicuje wokale, sugerując ich niezależność od podkładu. Mamy więc i znak czasów, i możemy tego słuchać dzisiaj w komforcie. Ładnie przekazana została energia nagrania, bez podkreślania góry. Powiedziałbym nawet, że ta jest ciepła i wycofana. Blachy perkusji są pod spodem, pełnią rolę wypełnienia góry pasma, nie mają być osobnym bytem. Ładna, czysta reedycja w fantastycznym wydaniu graficznym.

Jakość dźwięku: 5-6/10
Reedycja: 8/10

www.musiconvinyl.com