rodukty iFi doczekały się już nicka „szwajcarski scyzoryk”. I słusznie – kiedy popatrzymy na najnowszą wersję flagowego produktu serii iFi micro, Micro iDSD BL (Black Label), trudno będzie z tym dyskutować. To niewielkie urządzenie jest przetwornikiem cyfrowo-analogowym, wzmacniaczem słuchawkowym i przedwzmacniaczem liniowym. Sekcja DAC akceptuje przez wejście USB wszystkie używane obecnie sygnały cyfrowe DSD i PCM:

• DSD 512/256/128/64 | 24,6/22,6/12,4/11,2/6,2/5,6/3,1/2,8 MHz,
• DXD 2x/1x | 768/705,6/384/352,8 kHz,
• PCM 768/705,6/384/352,8/192/176,4/96/88,2/48/44,1 kHz.

Z kolei przez wejście typu „combo” RCA/optyczne sygnały PCM do 24 bitów i 192 kHz. O ile dobrze rozumiem, jest to jeden z co najwyżej kilku przetworników, które pracują z sygnałami DSD512 i PCM 768 kHz bez ich konwersji w dół (True Native). Pozwalają na to nowe przetworniki cyfrowo-analogowe firmy Burr-Brown. O tym, jaki sygnał DAC otrzymuje informuje nas multikolorowa mikrodioda LED. W poszerzonej formie przećwiczył to wcześniej Chord i można się do tego typu komunikacji przyzwyczaić.

Urządzenie wyposażone jest w zmienne filtry cyfrowe i analogowe, zmieniane skokowo napięcie wyjściowe dla wyjścia słuchawkowego, pozwalające dopasować siłę sygnału do ich skuteczności, procesor o nazwie 3D+ Holographic Sound System uprzestrzenniający dźwięk, procesor dodający energii na basie (XBass+) i inne. W rękach każdej innej firmy dałoby to kakofonię logotypów, nazw, technikaliów. Ludzie z iFi mają jednak szczególny dar porządkowania i nazywania. Czytanie opisów na ich stronie internetowej jest więc przyjemną przygodą.

MICRO iDSD BLACK LABEL

Wersja z czarną „metką” (skojarzenia z Jackiem Danielsem jak najbardziej uprawnione) została starannie podrasowana przez projektanta iFi, pana Thorstena Loescha, który o swoim nowym dziel mówi: „podrasowany aż po sufit” i „dźwiękowo znacznie lepszy”. Jego sercem są dwa, po jednym na kanał, najnowsze przetworniki D/A Burr-Browna, stosowane w tym urządzeniu i we flagowcu serii Pro. Są one teraz taktowane niezwykle precyzyjnym zegarem „femto”, który został pierwotnie opracowany dla high-endowych odtwarzaczy CD AMR i nosi nazwę AMR Global Master Timing. Zminimalizowano tym samym jitter.

W sekcji analogowej zamiast klasycznych układów scalonych mamy wyjątkowo rzadko spotykane, wykonywane na zamówienie układy OV2627 i służące do stabilizacji napięcia przetwornika OV2028. Wykonywane przez jedną z niemieckich firm (stąd nazwa OV= Operationsverstärker), bazują na miedzianym podkładzie HCOFC i złoconych ścieżkach i wyprowadzeniach 4N zamiast aluminiowych.

Zasilanie poprawiono stosując wysoko cenione kondensatory elektrolityczne Sanyo Os-Con, teraz produkowane przez Panasonica. Pierwotnie stosowane były w najwyższym modelu AMR, odtwarzaczu CD-77, ponieważ kosztują 10 razy więcej od klasycznych kondensatorów. W iDSD jest ich 12. Nowością są również tantalowe kondensatory firmy Kemet i znakomite oporniki służące do montażu SMD. Przeprojektowano układy XBass i 3D, teraz z „plusem” w logo, jak również poprawiono stabilizację wyjścia słuchawkowego. To ostatnie jest w stanie wysterować nawet najtrudniejsze słuchawki.

Urządzenie ma wejście USB dla komputera, drugie USB przez które można ładować urządzenia Apple’a, a także wejścia cyfrowe RCA oraz TOSLink (S/PDIF) w jednym gnieździe typu „combo”. Korzystać możemy więc albo z RCA, albo z TOSLink. Aby skorzystać z klasycznego kabla optycznego musimy do niego wpiąć odpowiednią przejściówkę – jest na wyposażeniu przetwornika. W ogóle wyposażenie jest ponadprzeciętne, ponieważ otrzymujemy różnego typu przejściówki, matę antypoślizgową, małe gumowe stopki, które możemy dokleić od spodu urządzenia, interkonekt analogowy, krótki kabelek mini-jack/mini-jack i dwie gumy, którymi możemy przypiąć do przetwornika odtwarzacz lub smartfon.

Na koniec zostawiłem jedną z ważniejszych informacji: iDSD BL jest zasilany z litowo-polimerowej baterii. To dlatego można go traktować jako urządzenie przenośne. W pudełku nie znajdziemy zasilacza, a jedynie kabel USB do podłączenia z dowolnym zasilaczem smartfonów. Długość pracy iDSD BL zależy od siły głosu wyjścia słuchawkowego i skuteczności podłączonych słuchawek. Przy najtrudniejszym obciążeniu, tj. HE-6 HiFiMANa posłuchamy muzyki przez 6 godzin, a z najłatwiejszym, ultraskutecznymi IE-800 Sennheisera nawet 12 godzin. Dodajmy, że jeśli nie korzystamy z przetwornika, może on służyć jako Power Bank i wystarczy do dwukrotnego naładowania iPhone’a.

Płyty użyte w odsłuchu (wybór)

• Pliki DSD i PCM hi-res
• Andrzej Kurylewicz Quintet, Go Right, Polskie Nagrania „Muza”/Warner Music Poland 4648809, „Polish Jazz | vol. 0”, Master CD-R (1963/2016); recenzja TUTAJ
• Brian Eno, The Ship, Warp Records/Beat Records BRC-505CE, SHM-CD (2015)
• Josquin Desprez, Missa D’ung aultere amer, Motets & Chansons, wyk. Almere, Andrew Lawrence-King, Obsidian CD701, CD (2007)
• Krzysztof Duda, materiały do płyty Altus, Master CD-R (2013); recenzja płyty CD TUTAJ.
• Martin L. Gore, Counterfeit e.p, Mute/Sire 9 25980-2, CD (1989)
• Oleś Brothers & Antoni Gralak, Primitivo, ForTune 0118 | 075, CD (2016)
• Röyksopp, The Inevitable End, Dog Triumph DOG013CD, 2 x CD (2014)
• The Hilliard Ensemble, The Hilliard Sound. Renaissance Masterpieces, Erato 4632795, 3 x CD (1985, 1986/2014)
• Yoko Ono, Open Your BoxAstralwerks ASW 88710, CD (2007)
• Yoshio Otomo Quartet, Moon Ray, Three Blind Mice TBM-XR-3007, XRCD (1977/1998)

---

Japońskie wersje płyt dostępne na

„Czarny” iDSD został poddany tuningowi, zarówno przez wymianę kluczowych podzespołów na lepsze, jak i przez staranne odsłuchy i takie zmiany w układzie, które by jeszcze lepiej wykorzystywały potencjał tego urządzenia. Co słychać. Przetwornik wpiąłem w system, w którym każdy element jest od niego droższy, nawet nóżki antywibracyjne, a mimo to nie czułem dyskomfortu. Przez kilka dni, zanim przystąpiłem do formalnego testu porównawczego, korzystałem tylko z iDSD BL, zarówno przy odsłuchach przez głośniki, jak i słuchawki.

DAC

Dźwięk przetwornika w wersji BL ukształtowano tak, aby możliwie najbardziej przypominał on brzmienie fajnego gramofonu. Takie mam przynajmniej wrażenie. Mogło być też tak, że wymiana podzespołów pchnęła brzmienie w tym kierunku, a inżynierowie iFi wykorzystali to jak najlepiej się dało. Jest jeszcze inna możliwość – chodziło o to, aby pliki cyfrowe w dowolnej postaci zabrzmiały w sposób, jaki oczekujemy od plików hi-res, tj. w peny, gęsty sposób. Niezależnie od tego, jakie były intencje, udało się to znakomicie – dźwięk, jaki otrzymujemy spełnia wszystkie te założenia.

iDSD BL zastępując w systemie drogie źródła cyfrowe i analogowe wpasowuje się w tego typu przekaz bez pudła. To gęsty, duży dźwięk z nerwem, pozwalającym na różnicowanie drobnych zmian barwy, dynamiki, szczegółowości. Fantastycznie brzmią wysokie tony, które są niesamowicie rozdzielcze, selektywne i dźwięczne. Ponieważ dźwięk jako całość jest ciemniejszy niż np. odtwarzacz odniesienia, można powiedzieć o ociepleniu. Ale wcale nie o zaokrągleniu. Zaskakujące, ale znacznie droższy Exogal Comet Plus DAC brzmi przy nim jakby to właśnie on miał zaokrąglony atak i ocieplone brzmienie, pomimo że punkt ciężkości jest w tym amerykańskim przetworniku ustawiony wyżej.

Wraz z iFi dostajemy gęstość i czystość bez rozjaśnienia. Niska średnica i wyższy bas są mocne, nie mamy więc wrażenia odchudzenia dźwięku. Tak, to chyba jasne, że droższe urządzenia generują większy wolumen, wszystko jest większe i treściwsze. Nawet jeśli mówię o odtwarzaczu CD porównywanym z iFi grającym pliki DSD128. To jedna z cech wysokiej klasy produktów – im lepsze, tym źródła dźwięku, jak wokale i instrumenty, są większe, bardziej trójwymiarowe, mają lepiej definiowaną bryłę. Ale nawet postawiony w tak trudnej sytuacji iDSD BL radzi sobie bardzo dobrze, grając wszystko z rozmachem i mocą.

Pomaga w tym mocny bas. Nie schodzi on bardzo nisko, ale usłyszymy to tylko jeśli (a) porównamy go ze znacznie droższym urządzeniem i (b) mamy kolumny, które są to w stanie oddać. W normalnych warunkach, tj. w systemach, w jakich iFi będzie zapewne pracowało, nie będziemy o tym wiedzieli. Mimo to nie zamykałbym tego urządzenia w przegródce „budżet”. Stracilibyśmy wówczas szansę na zaoszczędzenie sporej kwoty – jeśli tylko zaakceptujemy pewne ograniczenia, o których wspomniałem, przetwornik jest w stanie zagrać w znacznie droższym systemie i nikt postronny nie zorientuje się, że nasz DAC jest dwu, a nawet trzykrotnie tańszy od wzmacniacza, czy kolumn. Tak dobrze, w tak zrównoważony i dojrzały sposób gra. A przecież w grę wchodzą także słuchawki…

iFi słuchane było najpierw jako DAC, a potem jako DAC i wzmacniacz słuchawkowy, czyli z wykorzystaniem wejścia cyfrowego. Jego zachowanie się w systemie z głośnikami było bardzo dobre, pozostawił po sobie korzystne wrażenie. Mimo to jako system słuchawkowy pokazał jeszcze więcej.

Przede wszystkim informacje producenta o tym, że jest w stanie wysterować dowolne słuchawki są prawdziwe. Wypróbowałem go z HE-6 HiFiMANa i to był ten przypadek, w którym nie miałem wrażenia, że są one niedostatecznie wysterowane. Zazwyczaj osiągam to z dużymi wzmacniaczami, a tutaj nieco przerośnięta „pchełka” zrobiła to samo. Z mniej wymagającymi prądowo modelami tego producenta, ale o znacznie lepszym dźwięku, jak HE-1000 v2 i Edition X v2 dostałem niebywale czysty i gęsty dźwięk.

Dźwięk takiego zestawienia jest znakomity, bo świetnie definiowany i wysycony, dojrzały. Ładnie wypadają zarówno nagrania duetu Röyksopp, a więc elektronika, jak i płyty Master CD z Polish Jazzem. Każda z nich pokazuje swoje własne oblicze. Ale za każdym razem słychać świetną górę i ładny środek – czyli to, o czym pisałem w części poświęconej odsłuchowi przez kolumny. Wielkość dźwięku jest mniejsza niż przez lampowy wzmacniacz odniesienia Ayon Audio HA-3, ale tego się spodziewałem, każda technika ma swoje ograniczenia. Szybko się jednak do tej zmiany przyzwyczaiłem i po krótkim czasie nie zwracałem na tę różnicę uwagi.

Podsumowanie

iDSD BL wpisze się zarówno w budżetowe, jak i znacznie droższe systemy. Brzmi w nieco ciepły sposób, z naciskiem na niską średnicę. Jego dynamika makro jest trochę uspokojona, i nie schodzi na basie tak nisko, jak droższe urządzenia. I co z tego – wszystko jest w nim w „punkt”, zgrane, zwarte, gęste, rozdzielcze. Dochodzi do tego ponadprzeciętnie muzykalny i wydajny prądowo wzmacniacz słuchawkowy, z którym możemy stosować zarówno niedrogie słuchawki w rodzaju AKG Y50, douszne Focal Spear oraz AKG K3003, jak i najdroższe dostępne słuchawki planarne. Za każdym razem pokaże charakter ich samych, nie przesłaniając go własnymi problemami.

iDSD Black Label jest niewielkim urządzeniem w aluminiowej obudowie lakierowanej na czarno. Opisy wykonano pomarańczowym lakierem i muszę powiedzieć, że to połączenie naprawdę dobrze wygląda. Wcześniej takie połączenie znałem z produktów firm Bakoon, Vovox, Chord i zawsze się sprawdzały.

Gniazda i manipulatory rozmieszczono z przodu, z tyłu, z boku, a nawet pod spodem, co dobrze oddaje skomplikowaną naturę tego urządzenia. Z przodu mamy gałkę siły głosu, sprzęgniętą z wyłącznikiem zasilania, gniazdo słuchawkowe typu „duży jack” o średnicy fi 6,3 mm, wejście liniowe typu „mini-jack” o średnicy fi 3,75 mm, a także dwa przełączniki hebelkowe dla układów XBass+ i 3D+; obydwa działają tylko z wyjściem słuchawkowym.

Z tyłu umieszczono analogowe wyjścia liniowe RCA oraz trzy gniazda cyfrowe, tj. USB służące jako wejście i do zasilania oraz gniazdo „combo” RCA/TOSLink. To ostatnie może służyć albo jako wejście cyfrowe, albo jako wyjście. Z boku jest jeszcze jedno wejście USB, przez które możemy ładować urządzenia firmy Apple. Na drugim boku umieszczono trzy, miękkie, ale pewnie działające:

- Jednym ustalamy maksymalne natężenie prądu na wyjściu słuchawkowym, w trzech krokach, w zależności od skuteczności słuchawek. Od tego położenia zależy długość pracy na jednym doładowaniu; Turbo = 6 godzin, Normal = 9 godzin, Eco = 12 godzin.
- Drugim zmieniamy polaryzację absolutną sygnału wyjściowego.
- Trzecim zmieniamy filtry cyfrowe i analogowe; dla PCM do 192 kHz mamy trzy filtry cyfrowe (korzystałem z filtra „minimum phase”, dla DSD trzy filtry analogowe, ustalające górne pasmo przenoszenia, a dla DXD, czyli częstotliwości próbkowania 768/705,6/384/352,8 kHz jest jeden stały filtr analogowy.

Pod spodem dostajemy kolejne dwa przełączniki:
- Jednym decydujemy, czy analogowy sygnał wyjściowy na gniazdach RCA jest stały (2 V), czy zależy od położenia gałki siły głosu; w tym ostatnim iDSD BL może pracować jako przedwzmacniacz.
- Drugim zmieniamy wzmocnienie wzmacniacza słuchawkowego, dopasowując go do skuteczności słuchawek.

Układ elektryczny zmontowano na jednej płytce drukowanej. Przy wejściu USB umieszczono kość Xmos, a przy S/PDIF odbiornik cyfrowy firmy Wolfson Microelectronics. Konwersją D/A zajmują się dwa przetworniki cyfrowo-analogowe Burr-Brown DSD1793 typu dual-core, po jednym na kanał. Te najnowsze kości akceptują sygnał DSD i PCM w natywnej formie, bez jego konwersji. Zamianę I/U i wzmocnienie sygnału powierzono wykonywanym na zamówienie układom scalonym OV2627 z wejściem typu FET. Do stabilizacji napięcia dla przetwornika użyto z kolei OV2028. W zasilaniu pracują świetne kondensatory Os-Com. Wzmacniacz słuchawkowy wykonano bez użycia kondensatorów sprzegających, a technikę tę nazwano DirectDrive.

Dane techniczne (wg producenta)

Obsługiwane formaty audio:
- DSD 512/256/128/64 | 24,6/22,6/12,4/11,2/6,2/5,6/3,1/2,8 MHz
- DXD 2x/1x | 768/705,6/384/352,8 kHz
- PCM 768/705,6/384/352,8/192/176,4/96/88,2/48/44,1 kHz

Filtry:
- PCM - Bit-Perfect Processing/Minimum Phase/Standard (cyfrowe)
- DSD - Extreme/Extended/Standard Range (analogowe)
- DXD - Bit-Perfect Processing (stały filtr analogowy)

Sekcja DAC
Dynamika: >117 dB (A)  
THD & N (0dBFS Line): <0,003%  
Napięcie wyjściowe: >2 V
Impedancja wyjściowa: < 240 Ω

Sekcja słuchawkowa
Moc wyjściowa:
- Turbo mode
10 V/4000 mW/16 Ω | >1560 mW/64 Ω | > 166 mW/600 Ω
- Normal mode
5,5 V/1,900 mW/16 Ω | > 950 mW/32 Ω | > 100 mW/300 Ω
- Eco mode
2 V/500 mW/8 Ω | > 250 mW/16 Ω
Dynamika: >115 dB (A) (Eco Mode, 2 V Out)  
THD &N (HP 500 mW/16 Ω): < 0,008%  
Impedancja wyjściowa: <1 Ω