⌈ Firma KRYNA Inc. powstała 21 maja 1980 roku w mieście Machida-shi, będącym częścią aglomeracji tokijskiej. Jej dyrektorem jest pan RYOKA INA i zatrudnia zaledwie pięć osób. W jej ofercie są zarówno kable, jak i produkty służące do redukcji drgań. Testujemy produkt nietypowy, HELCA 1 i HELCA 2, filtry RFI/EMI i drgań, zakładane na kable sygnałowe i zasilające. ⌋

RYNA JEST FIRMĄ SPECJALIZUJĄCĄ SIĘ w dwóch dziedzinach: przesyłu sygnału audio oraz redukcji drgań. Jak pisaliśmy w teście platformy antywibracyjnej Palette, nie jest to kolejny producent typu „ja też”, podążający za innymi i podpatrujący, co inni robią. To pełnokrwista audiofilska manufaktura współpracująca z Uniwersytetem Kinday, gdzie powstają teoretyczne podstawy jej produktów i gdzie są one następnie mierzone i badane.

To niewielka firma, zatrudniająca tylko pięć osób. Mimo to jej oferta jest całkiem szeroka, a jej produkty wykonane są na wysokim, profesjonalnym poziomie. Trzon jej oferty to kable połączeniowe i nóżki oraz platformy antywibracyjne, czyli produkty intuicyjnie „zgodne” z oczekiwaniami i przyzwyczajeniami ludzi z branży audio. Tym razem chciałbym pokazać państwu jednak coś zupełnie innego – nie tak oczywistego. Jego nazwa – HELCA – to imię znane w ponad trzydziestu krajach, neutralne płciowo, oznaczające „intuicję”, „pomocnika”, a nawet „efektownego mówcę”. Czyli – wszystko się zgadza.

▌ Helca

DLA OSÓB POSTRONNYCH produkt o nazwie Helca może się wydać dziwactwem. Oto bowiem w niewielkich, strunowych woreczkach otrzymujemy coś, co przypomina kabel telefoniczny – o ile jeszcze państwo pamiętają telefony stacjonarne. Zamiast prostego odcinka kabla mieliśmy w nich skręcony w spiralę fragment, dzięki któremu można go było dość mocno rozciągać, po czym wracał do stanu początkowego, zajmując znacznie mniej miejsca i nie plącząc się. Dodajmy, że w świecie pro w kable tego typu wyposażane są słuchawki.

˻ DZIAŁANIE ˺ Helca nie jest jednak kablem. To produkt przeznaczony do tłumienia drgań oraz do ochrony przed promieniowaniem RFI oraz EMI, którym kabel się owija; jego końcówki mocuje za pomocą rzepów. W ofercie są spirale przeznaczone dla kabli o różnych średnicach ϕ: Helca 1 – do 20 mm oraz Helca 2 – do 12 mm. Długość chronionych kabli wynosi w obydwu przypadkach od 0,75 mm do 1 m, ale dostępne są też nieco tańsze, krótsze odcinki, noszące nazwę, odpowiednio, H-Helca 1 oraz H-Helca 2, przeznaczone dla kabli 0,3-0,5 m.

Wewnątrz szarej, skręconej rurki umieszczono lepki płyn, który Kryna nazywa „Sticky solution”. Pierwotnie został on opracowany przez nią na potrzeby nóżek D-Prop oraz C-Prop, gdzie jest wlewany do miseczek w których spoczywają kolce. Ma on za zadanie minimalizować drgania i wygaszać te, które transmitowane są przez kolce do i od urządzeń. Jego opracowanie firma zawdzięcza badaniom pana KIMINOBU NISHIMURA, profesora wydziału inżynieryjnego Uniwersytetu Kindai.

Materiał o którym mowa jest jednocześnie lepki i sprężysty. Jak czytamy w materiałach firmowych, roztwór ten jest wysoce przezroczysty, lepki „jak ciasto ryżowe” i charakteryzuje się wysoką sprężystością. W przeciwieństwie do wody czy oleju, ta właściwość fizyczna, o której materiały firmowe mówią „sprężystością roztworu”, pochłania szkodliwe wibracje i eliminuje mikrodrgania, które szczególnie wpływają na odtwarzanie muzyki. W podpunkcie „anulowanie pola magnetycznego” producent pisze, że cząsteczki poruszają się w nim pod wpływem fluktuacji pola magnetycznego. Właściwości mechaniczne roztworu pozwalają je wygasić (zamienić na ciepło).

Z kolei w części poświęconej tłumieniu drgań czytamy:

Lepki roztwór zastosowany w Helice ma za zadanie tłumić prąd i pochłaniać energię drgań poprzez wirowanie cząsteczek w roztworze pod wpływem zmian pola magnetycznego i elektrycznego. Jest podobny do elektrolitu w kondensatorze elektrolitycznym i ma charakterystykę częstotliwościową, w której charakterystyka absorpcji zmienia się w zależności od częstotliwości przepływającego prądu i rodzaju wibracji. Przykładem na jego działanie mogłaby być kuchenka mikrofalowa. (…) Helca została dostrojona tak, aby poradziła sobie z wszelkiego rodzaju falami, zarówno w systemach cyfrowych, jak i analogowych, z polami elektromagnetycznymi i wibracjami.

⸜ → KRYNA.jp, dostęp: 5.05. 2023

Spirale Helca 1 i Helca 2 można używać niezależnie od miejsca instalacji i typu kabla, dlatego są one „bardzo skuteczne w przypadku, gdy z tyłu półki krzyżują się różne kable oraz kiedy używamy kabli bez uziemienia”. Metoda ta została wymyślona przez założyciela firmy, pana Ryukei Inę, a jej wdrożenie zajęło mu pięć lat. Jak mówi:

Redukcja szumów nie tylko tworzy czysty dźwięk, ale także sprawia, że lokalizacja obrazu dźwiękowego jest wyraźniejsza, pogłos zostaje wzbogacony i tworzy się trójwymiarowa holografia. Jest to ucieleśnienie filozofii HGS (Holographic Sound) firmy KRYNA, a Helca to produkt, który jest wyrazem założeń i kierunku, w którym zmierza marka. (Tamże)

˻ ZASTOSOWANIE ˺ Producent na swoich zdjęciach firmowych i w materiałach prasowych filtrów Helca 1 i 2 sugeruje bardzo szeroki zakres zastosowań. Od kabli zasilających AC, przez interkonekty, po kable zasilaczy impulsowych oraz kable LAN i USB. Można izolować zarówno same kable, jak i ich wiązki – na przykład zasilające od sygnałowych lub analogowe od cyfrowych.

Ponieważ Kryna jest firmą inżynieryjną, czyli taką, która swoje produkty opiera na badaniach naukowych i dopiero w drugiej fazie je odsłuchuje, na jej stronie internetowej znajdziemy tabelę z wynikami badań. Wynika z niej, że spirale Helca zmniejszają także wpływ fluktuacji pola magnetycznego związanego z brakiem prowadzenia masy w systemie audio. Przy ich użyciu tłumienie wynosi średnio około 2 dB, ale – jak czytamy – „patrząc na dyspersję, która pokazuje fluktuację, widać, że można ją zmniejszyć nawet o 80 dB”. Z kolei w testach porównawczych komputerów PC, Helca poprawiała prędkość transferu sygnału z dysków HDD o około 2-3%. Niby niewiele, ale w audio wszystko ma znaczenie i wciąż jeszcze nie do końca rozumiemy jak takie małe zmiany przekładają się na wyraźne korekty brzmienia.

▌ ODSŁUCH

˻ JAK SŁUCHALIŚMY ˺ Filtry RFI/EMI firmy Kryna, modele Helca 1 i Helca 2 (w tym wersje H-Helca) testowane były w systemie referencyjnym „High Fidelity”. Zamiast odtwarzacza SACD Ayon Audio CD-35 HF Edition, zainstalowany był w nim gramofon Well Tempered Lab Amadeus Jr. (test → TUTAJ) z wkładką Charisma Audio oraz przedwzmacniaczem gramofonowym Aurorasound ViDA Mk II, które łączył interkonekt Luna Cables Blue z kablem masy Orange. Zasilacz przedwzmacniacza podłączony był do sieci kablem Harmonix X-DC350M2R Improved-Version.

Płyty użyte w teście | wybór

⸜ THE ART ENSEMBLE OF CHICAGO, The Spiritual, Freedom/ORG Music RGM-2121, „Record Store Day 2019”, Limited Edition, 180 g RED WAX LP (1972/2019), więcej → TUTAJ.
⸜ FRANK SINATRA, Sinatra at the Sands, Reprise Records/Universal Music/Stereo Sound SSAR-065～066, 2 x 140 g LP (1966/2022), więcej → TUTAJ.
⸜ BRENDAN PERRY, Ark, Cooking Vinyl/Vinyl 180 VIN180LP040, 2 x 180 g (2011).
⸜ SADE, Stronger Than Pride, Epic/Sony Music/Audio Fidelity AFZLP 159, Numbered Edition № 0033, 180 g LP (1988/2014).

»«

THE ART ENSEMBLE OF CHICAGO The Spiritual w pierwszych kilkunastu sekundach zawsze wprawia mnie w konsternację. Zdezorientowany wsłuchuję się w dźwięki niesamowicie bliskie dźwiękom na żywo, tyle że dochodzące z rożnych stron, niezwiązane na stałe z osią odsłuchu, ani nawet z jej zwrotem. Słychać to tak, jakby zamieniona została faza, albo po stronie kolumn, albo wzmacniacza.

Po chwili jednak, po akomodacji, coś „klika” i zdaję sobie sprawę, że wszystko jest w porządku i że to jest mój problem, a nie nagrania. Przyzwyczajony do wielościeżkowych nagrań multi-mono, nie jestem gotowy na realną przestrzeń – a taką udało się na te płycie uzyskać najpierw realizatorom – J.P Dupuy i P. Quef – a potem inżynierowi remasteringowemu – Dave Garner. Wersja o której mówię powstała z okazji Record Store Day 2019 i została nacięta z oryginalnej taśmy „master”.

Kiedy naciągnąłem spiralę Helca 2 na interkonekty Lune Cables, łączące gramofon i przedwzmacniacz gramofonowy, wrażenie o którym mówię zniknęło. Nie musiałem już rozglądać się wokół siebie kombinując, kiedy to mogłem zamienić „plus” z „minusem” w kablach głośnikowych, ponieważ ustabilizowała się przede mną głęboka i znacznie bardziej dociążona scena dźwiękowa. To niesamowite, jak wiele zmieniło dodanie jednego, niedrogiego elementu. Elementu wprowadzonego do wysokiej klasy, dobrze dobranego systemu – ale jednak.

Kiedy powtórzyłem ten sam zabieg z Helca 1 na kablu wpiętym do zasilacza przedwzmacniacza gramofonowego, usłyszałem dodatkową poprawę. Kiedy później słuchałem muzyki tylko z filtrem Kryna na kablu zasilającym, efekt był większy niż kiedy w systemie była już Helca 2, ale to właśnie interkonekty zyskały najwięcej na zastosowaniu produktu w teście.

Zmiany wprowadzane przez japoński filtr, bo tak go chyba należy nazywać, przypominały to, co słyszałem wcześniej z filtrami firmy Acoustic Revive, Verictum i Thunder Melody. Co miałoby sens, ponieważ wszystkie one służą tłumieniu wibracji i chronią przed promieniowaniem wysokoczęstotliwościowym oraz elektromagnetycznym. Niesamowity efekt, który usłyszałem z płytą The Art Ensemble Of Chicago jest częścią tych zmian.

Dźwięk z Helca 1 i Helca 2 w systemie staje się bardziej „obecny”. To właściwie niewielkie zmiany, nieduże przesunięcia, ale dające mocny efekt. Jak gdyby więcej w brzmieniu było „tkanki łącznej” czegoś co jest zwykle pomiędzy „dużymi” dźwiękami, czyli tymi o wysokiej amplitudzie i energii. Ale właśnie dzięki temu wzrosła energia przekazu, a źródła pozorne ustaliły swoje miejsce na scenie. Nie było to już „rozdmuchane”, a ustalone. Nieco przerysowuję, to jasne, ale takie właśnie emocje te zmiany we mnie wzbudziły.

Także i konferansjer zapowiadający FRANKA SINATRĘ podczas jego występu w hotelu The Sands był wyraźniejszy w swojej bryle i bardziej energetyczny. Helca zdejmuje z dźwięku coś, co wpływa na przerysowanie ataku. Zarówno niewielkie instrumenty perkusyjne na The Spiritual, jak i blachy perkusji z krążka Sinatry były z „1” i „2” na kablach mniej dosłowne w przesterowaniach, które co jakiś czas w tych nagraniach słychać.

Co ciekawe, wydaje się, że mamy też mniej basu. Kontrabas rozpoczynający płytę Sinatra at the Sands, bas z krążka SADE Stronger Than Pride, Czu wreszcie elektroniczny, naprawdę niski bas z utworu The Devil and The Deep Blue See BRENDANA PERRY’ego z jego krążka Ark, wszystkie te instrumenty wydawały się ze spiralami Helca w systemie mniej dominujące. Ale… Jest tak, że produkty Kryny wprowadzają do dźwięku spokój i rozluźnienie, przez co wydaje się, że utwory brzmią nieco ciszej niż bez nich. Podkręćmy jednak gałkę siły głosu o 1 dB, a przywrócimy poprzedni (subiektywnie) poziom siły głosu, ale o wiele bardziej dynamiczny i energetyczny. I z mocniejszym, lepiej wyrównanym basem.

Mimo że słuchamy wówczas głośniej dźwięk jest przyjemniejszy i mniej ofensywny niż bez Helca. I znowu – wyolbrzymiam, ale nie po to, aby państwa oszukać, ale aby oddać moje wrażenia. Bez japońskich filtrów w systemie niczego mi bowiem nie brakowało. Po ich założeniu na kable następowała lekka poprawa, do dźwięku dochodziły wszystkie elementy o których mówiłem, ale nie zmieniało to charakteru w taki sposób, jak zmiana kabli. A jednak, mimo to, skumulowany efekt, jaki miały one na mnie, na słuchającego, był znacznie większy niż to by wynikało z chłodnej kalkulacji.

▌ Podsumowanie

PIĘKNO W HELCA 1 i HELCA 2 polega na tym, że możemy je dodać do już dobrze zestawionego systemu i otrzymamy poprawę. Nie trzeba w nim niczego zmieniać, to nie jest rewolucja, a brzmienie będzie lepsze. Swobodniejsze, z lepiej definiowanymi bryłami, bardziej energetyczne. Wydaje mi się, że również barwa jest z nimi lepiej wyrównana.

W czasach, w których rośnie liczba emiterów zakłóceń elektromagnetycznych i generatorów szumów w.cz. taka pomoc jest na wagę złota. Ukryjmy w nich wszystkie kable zasilające – także te od zasilaczy impulsowych! – pomóżmy w ten sposób interkonektom, a zyskamy wiele za stosunkowo nieduże pieniądze. Powiem państwu, że nawet H-Helca 1 założona na kablu łączącym zasilacz i przedwzmacniacz gramofonowy dała pozytywny efekt. Tak więc próbujmy, szukajmy „słabych ogniw” w systemie i cieszmy się muzyką. Bo o to przecież chodzi. ●