PREMIERA

⌈ FRANC AUDIO ACCESSORIES to polska, prowadzona przez PAWŁA SKULIMOWSKIEGO firma. Powstała w 2009 roku w jednym celu: zmniejszenia wibracji w urządzeniach audio. Jej pierwszym produktem były nóżki antywibracyjne Ceramic Disc, dzisiaj z dopiskiem ‘Classic’. Testujemy jej najnowszy produkt, nóżki CERAMIC DISC TH. ⌋

yłem, o ile mnie pamięć nie myli, dziennikarzem, który testował podstawki firmy Franc Audio Accessories, a był to model Ceramic Disc (dzisiaj noszą nazwę Ceramic Disc Classic). Dziesięć lat później swoją premierę, właśnie w „High Fidelity”, mają najmniejsze w ogólnie dostępnej ofercie podstawki Ceramic Disc HT. Paweł Skulimowski, z którym znamy się już 11 lat, napisał o nich:

Wojtku!

Wysłałem Ci wczoraj dwa sety moich najnowszych nóżek antywibracyjnych Ceramic Disc TH. Wysłałem dwa zestawy, bo pomyślałem, że mógłbyś je przetestować również pod kolumnami. TH to skrót od Tablette High - czyli nóżek, których – pomimo między innymi Twoich namów - postanowiłem nie wprowadzać do oferty i nadal stosuję je jedynie w swoich produktach oraz wysyłam do kilku firm, które je instalują - APL i Engstrom... Kiedyś były to jeszcze firmy: Amare i Acoustic Preferences.

Postanowiłem na ich przykładzie pokazać, że porządne nóżki, zapakowane w ekskluzywne opakowanie, mogą kosztować naprawdę niewiele:
1. zestaw 3 sztuk - 195 euro,
2. zestaw 4 sztuk - 255 euro.

Jestem przekonany, że to bardzo dobre ceny (bezkonkurencyjne ;-) i mam nadzieję, że nowe nóżki spełnią oczekiwania pasjonatów muzyki i pozwolą im się cieszyć jeszcze piękniejszym dźwiękiem płynącym z ich zestawów.

Znasz mnie i wiesz, że jestem szczery i co myślę widząc nowych producentów z nóżkami z 2-3 kawałków metalu, wyglądem przypominającym produkty, które już były lub są na rynku i ceną 2200-2500 zł za 3 sztuki.

Jakby nie było – mam nadzieję, że TH będą godne uwagi.

Paweł Skulimowski

Przywołałem mail Pawła w całości, bo w skrótowy sposób przekazuje wszystko, co powinno się znaleźć we wstępie do tego testu. Czyli, że Ceramic Disc TH to większa wersja nóżek Ceramic Disc Tablette, które oferowane są przez firmę dla innych producentów, a z których i ja korzystam w swoim stoliku Finite Elemente Master Reference Pagode Edition. To, że mówimy o produkcie – w porównaniu z konkurencją – niedrogim, a mimo to wykonanym tak, jak znacznie droższe nóżki. I że – choć to nie jest powiedziane wprost – Paweł jest z nich wyjątkowo zadowolony.

| Technika

⸤ Paweł Skulimowski przy stoliku i platformie antywibracyjnej z ekskluzywnej linii Special Edition zaprojektowanej na 10-lecie firmy.

Paweł Skulimowski jest absolwentem Katedry Spawalnictwa, a mimo to rozpoczynając w 2009 roku swoje „nowe” życie postanowił nie stosować połączeń spawanych elementów w swoich produktach. Wszystkie połączenia są mechaniczne, skręcane bądź pasowane i wciskane. Jak kiedyś nam mówił, spawanie zapewnia bardzo dużą sztywność konstrukcji, ale wprowadza równocześnie niekorzystne, miejscowe naprężenia.

I dalej: „Naprężenia te można złagodzić, bądź niemal całkowicie wyeliminować, poprzez odpowiednią obróbkę cieplną konstrukcji, lecz obróbka taka po pierwsze wymaga odpowiedniego zaplecza technicznego (pieca do wyżarzania), po drugie – ze względu na konieczność nagrzewania konstrukcji do temperatury pomiędzy 650-700º C i następnie powolnym zestudzaniem do temperatury pokojowej, wiąże się z możliwą utratą wymiarów konstrukcji na skutek zmian temperaturowych”. Postanowił więc takich rozwiązań nie stosować.

Ze standardowych i najczęściej spotykanych rozwiązań w produktach FAA znajdziemy minimalny punkt podparcia. Przy czym do tego celu nie stosuje ona kolców, a bardzo twarde kulki ceramiczne, których kilkukrotnie niższa masa daje jednocześnie parokrotnie większą twardość i wytrzymałość w porównaniu z kulkami stalowymi. Wszystkie części składowe nóżek antywibracyjnych Franc Audio Accessories obrabiane są na maszynach CNC, a na koniec każdy element jest ręcznie wykańczany.

| Ceramic Disc TH

Ceramic High TH to nóżki antywibracyjne wykorzystujące techniki wypracowane przez firmę Franc Audio Accessories w poprzednich produktach. Przypominają one techniki stosowane przez niemiecką firmę Finite Elemente, ale w autorskim opracowaniu. W skrócie chodzi o użycie ceramicznych kulek odsprzęgających dwie powierzchnie. Podobne sposoby odsprzęgające znajdziemy u wielu firm, ale Paweł robi to wyjątkowo dobrze i rzetelnie. I, jak mówiłem, po swojemu.

Ceramic Disc TH przychodzą do nas w małym, ładnym pudełeczku – czy już wspomniałem, że właściciel firmy jest jeśli czuły na estetykę? – Jeśli nie, to właśnie to robię – w którym znajdziemy trzy lub cztery nóżki. Każda z nich ma wysokość ok. 32 mm i średnicę ø 48 mm. Ich korpus wykonany jest z aluminium. W mailu, który Paweł przysłał do nas jeszcze w 2010 roku czytamy:

Z pełną świadomością wybrałem aluminium, którego powierzchnia po anodowaniu jest niemal 4-krotnie twardsza od powierzchni szkła, a wnętrze pozostaje nadal elastyczne, dobrze tłumiąc drgania. Jest to analogia do hartowanej stali, wykorzystywanej na bardzo obciążone konstrukcje, której bardzo twarda i krucha warstwa wierzchnia utrzymywana jest przez elastyczny i odporny na wibracje rdzeń. W odróżnieniu od stali jednak aluminium posiada bardzo istotną zaletę - nie magnesuje się. Z góry więc odpada problem związany z tym niekorzystnym zjawiskiem. (podkr. – red.)

Więcej TUTAJ

Ich bazą są trzy kulki ceramiczne - w opinii Pawła to niezbędne minimum dające najlepsze efekty. Nóżki można ustawić bezpośrednio pod komponentem audio, a w przypadku kolumn bezpośrednio pod kolcem w ich centrum, które stanowi bardzo twarda czarna „pchełka”. W razie potrzeby pchełki można wykręcić i w ich miejsce wkręcić trzpienie gwintowane lub przejściówki, co pozwala na bezpośrednią instalację nóżek w komponencie audio lub kolumnach oraz ich poziomowanie. Nie są to jakieś maleństwa, a całkiem spore nóżki, na których bez problemu można ustawić 100 kg kolumny czy końcówkę mocy (poleca się wówczas skorzystać z czterech sztuk).

Górna powierzchnia nóżek Ceramic High TH wykonana jest z polimeru o miękkiej powierzchni, który utrudnia przesuwanie się urządzeń. Można je także dokręcić do urządzenia lub kolumn (standów), ponieważ pośrodku mamy nagwintowany otwór, w który wkręcono krótką śrubę imbusową. Spód podklejono mikrogumą. Nóżki nie mają regulacji wysokości. Dodam jeszcze, że ich pudełko ma wielkość płyty mini LP CD („cardboard sleeve”), a w środku wklejono certyfikat autentyczności z podpisem Pawła.

| ODSŁUCH

JAK SŁUCHALIŚMY | Nóżki Ceramic Disc HT zostały przetestowane w dwóch różnych konfiguracjach. Najpierw sprawdziłem, jak radzą sobie pod wzmacniaczem zintegrowanym, hybrydową konstrukcją Audio Labs A200 (24 000 zł), a następnie pod podstawkami kolumnowymi Acoustic Revive Custom Stand na których stoją kolumny Harbeth M40.1 (40 000 + 40 000 zł).

W przypadku wzmacniacza porównywałem jego brzmienie z firmowymi nóżkami, całkiem dobrymi, wykonanymi z aluminium i gumy – dwóch z przodu i jednej z tyłu. W przypadku podstawek porównałem nóżki do niewielkich elementów z kryształu górskiego, które oferuje japońska firma Audio Replas, a z których korzystam od wielu lat.

Test był porównaniem przez odsłuch A/B/A ze znanymi A i B. W przypadku wzmacniacza porównywałem brzmienie każdego utworu z osobna, a przy kolumnach kilku utworów pod rząd.

| PŁYTY UŻYTE W ODSŁUCHU (wybór)

⸤ Lars Danielsson & Leszek Możdżer, Pasodoble, ACT Music ACT 9458-2, FLAC 24/88,2 (2007).
⸤ Anja Garbarek, Smiling & Waving, Virgin Records Norway CDVIR130 | 7243 850622 2 3, CD (2001)
⸤ Abraxas, 99, Metal Mind Records MMP CD 0102, CD (1999).
⸤ Jean-Michel Jarre, Oxygene 10, Disques Dreyfus/Epic 664715 2, Maxi SP CD (1997).
⸤ Yoko Ono, Open Your BoxAstralwerks ASW 88710, CD (2007)
⸤ Frank Sinatra, Nice’N’Easy. 60th Anniversary Edition, Capitol Records/Universal Music LLC (Japan) UICY-15883, CD (1960/2020)
⸤ Priya Darshini, Periphery, Chesky Records JD446, Master CD-R (2020)

|1| Ceramic Disc HT + wzmacniacz

Wpływ nóżek Ceramic HT na dźwięk wzmacniacza Audio Circle A200 był łatwy do wychwycenia. Po ich podłożeniu pod wzmacniacz pierwsze wrażenie było takie, że dźwięk nieco zmalał. A właściwie zmalał wokal Anji Garbarek, której słuchałem z płyty Smiling & Waving. To wyjątkowe wydawnictwo, bo produkcją płyty zajmował się Steve Wilson, późniejsza gwiazda prog-rocka i mistrz remasteringu i remiksingu, a w dwa utwory produkował Mark Hollis, lider zespołu Talk Talk.

| Nasze płyty

⸤ Anja Garbarek Smiling & Waving

Virgin Records Norway CDVIR130 | 7243 850622 2 3

Urodzona w 1970 roku w Oslo ANJA GARBAREK jest norweską piosenkarką i kompozytorką muzyki filmowej. Jej nazwisko znane jest nie tylko miłośnikom elektroniki i trip-hopu, stylów muzycznych, w których się porusza, ale również miłośnikom jazzu – jej ojcem jest Jan Garbarek, norweski saksofonista jazzowy, gwiazda wytwórni ECM (więcej TUTAJ).

Choć Anja komponuje z myślą o elektronice, to wydana w 2001 roku przez norweski odział Virgin Records płyta Smiling & Waving łączy ją z instrumentami akustycznymi. Bo to wydawnictwo wyjątkowe. Za jej produkcję odpowiedzialny jest przede wszystkim STEVEN WILSON, wokalista, kompozytor, lider zespołu prog-rockowego Porcupine Tree, ale również niezwykle ceniony masteringowiec, odpowiedzialny za kilkadziesiąt nowych masterów i remiksów płyt King Crimson, Jethro Tull, Emerson, Lake & Palmer i innych wielkich.

Co więcej Wilson zagrał na tej płycie w niemal wszystkich utworach, a to na gitarze, a to na perkusji. Jest tego zresztą więcej – dwa utwory wyprodukował MARK HOLLIS, wcześniej frontman grupy Talk Talk, który w jednym z nich zagrał na perkusji i harmonijce. Płyta została nagrana w kilku studiach, ale brzmi niezwykle spójnie. Ma ciepłą barwę i jest wyjątkowo rozdzielcza. Nieco tylko razi lekkie utwardzenie części wysokiej średnicy, wynikające – jak sądzę – z kompresji. Ale nawet to nie zmienia faktu, że to bardzo dobry krążek o świetnym brzmieniu, którego słucham i zawodowo, i prywatnie. ♦

Powstała płyta wybitna, zarówno jeśli chodzi o muzykę – odpowiedzialna za nią jest Garbarek, której w aranżach pomagał Wilson i jej tata, Jan Garbarek – jak i produkcję (dźwięk). W każdym razie to, o czym mówię, czyli zmniejszenie wolumenu głosu Garbarek było tym, co uderzyło mnie zaraz na początku odsłuchów. W dodatku czymś, co okazało się czymś zupełnie innym.

W utworze The Gown, czyli jednym z dwóch, z które odpowiedzialny był Hollis, niedługo po jego rozpoczęciu zaczynają grać przeszkadzajki, nagrane skrajnie w lewym i prawym kanale. Z nóżkami Ceramic Disc HT momentalnie usłyszałem, że to nie o zmniejszenie czegokolwiek chodzi, a o wyjątkowo wyraźne wyciągnięcie sceny dźwiękowej w głąb i jej „zamknięcie” wokół słuchacza. Nóżki sprawiły, że plany stały się wyraźniejsze i bardziej plastyczne , a instrumenty miały więcej „oddechu”.

Momentalnie wyszło to również przy utworze Pasodoble z płyty pod tym samym tytułem. To tylko dwa instrumenty, fortepian Leszka Możdżera i kontrabas Larsa Danielssona, ale ileż tu muzyki, ileż dźwięków! Nóżki Franc Audio Accessories pod wzmacniaczem wyprowadziły dźwięk dalej w głąb sceny i lekko odsunęły pierwszy plan od nas. I właśnie dlatego wydawało się, że całość jest mniejsza – a nie jest, jest wręcz większa, tyle że „rozwija” się dalej od nas, przez co patrzymy na wszystko z dalszej perspektywy.

Nóżki pod wzmacniaczem sprawiły też, że dźwięk był czystszy. Świetnie pokazały to obydwa instrumenty, które wydawały się mieć lepszą definicję. Słyszałem to już z głosem Garbarek, ale teraz uderzyło mnie to jeszcze mocniej – testowane nóżki powodują, że dźwięk jest lepiej skupiany, mniej „rozfuzowany”, jak by to powiedzieli muzycy grający na gitarze elektrycznej. Tego typu efekt słyszałem już w wieloma elementami antywibracyjnymi. Ale w tym przypadku dostałem coś jeszcze – spokój. Najczęściej jest tak, że jeśli coś jest wyraźniejsze, lepiej skupiane, to wydaje się też jaśniejsze i twardsze – a tutaj było wręcz odwrotnie.

Posłuchajcie państwo, jeśli macie okazję, maksisingla Oxygene 10 Jeana-Michela Jarre’a z remiksem Resistance D Treatment, zamieszczonym na płytce o żółtej okładce (jest kilka różnych wersji tego wydawnictwa). Nóżki spowodowały, że dźwięk poszedł w głąb, wszerz, ale też zrobił się bardziej miękki, przyjemniejszy. Nie wiem, jak to inaczej wyjaśnić niż poprawą rozdzielczości. Jeśli bowiem z nóżkami dostajemy dwa różne wyniki z dwoma różnymi płytami, to najpewniej po prostu lepiej urządzenie lepiej pokazuje ich charakter własny, a mniej narzuca swojego.

Podsumujmy tę część. Nóżki pod A200 Circle Labs spowodowały poprawę skupienia dźwięku, dały lepszą rozdzielczość i wyraźnie poprawiły przestrzeń, we wszystkich osiach. Ale dały też coś jeszcze – spokój, o którym mówiłem. „Za” dźwiękami było bowiem mniej „czegoś niespokojnego”, dzięki czemu były stabilniejsze i mniej „rozedrgane”. Co ciekawe, ale i charakterystyczne, jeślibym nie porównywał brzmienie wzmacniacza z i bez nóżek, raczej bym tego nie dostrzegł. Ale właśnie dlatego porównania są tak ważne.

|2| Ceramic Disc HT + kolumny

Większość tego, co napisałem powyżej, kiedy nóżki znajdowały się pod wzmacniaczem A200, mógłbym powtórzyć po tym, jak postawiłem na nich podstawki Acoustic Revive Custom Stand, na których stoją kolumny Harbeth M40.1. Ale nie całkiem i nie do końca.

Pod podstawkami nóżki Pawła Skulimowskiego spowodowały lekkie przysunięcie pierwszego planu i powiększenie go. Ale i dały ogromną przestrzeń, a także nieco lepszą niż bez nich klarowność dźwięku. Fantastycznie wyszło to przy płycie 99 art-rockowej grupy Abraxas, na której zakodowano dużą część informacji w przeciwfazie, co daje wrażenie otaczania nas przez dźwięk.

Kiedy wokalista grupy, Adam Łassa, w „moście” łączącym utwory Jezebell i Spowiedź mówi: „Są święte obrazy , do których się modlę. / Są słowa, które zabiorę ze sobą.”, jego wokal jest z tyłu, wokół nas, z kolei długi, bardzo długi pogłos skupiony na niskim środku, biegnie daleko w głąb sceny przed nami. Z nóżkami Franc Audio Accessories te dwa plany, zarówno jeśli chodzi o przestrzeń, jak i barwę, były wyraźniejsze, klarowniejsze, a to, co mówił Łassa – mocniejsze w wyrazie.

Ten zestaw cech powtórzył się zaraz potem z płytą Garbarek. Jej wokal był nieco bliżej mnie, był bardziej klarowny, a elementy w przeciwfazie były wyraźniejsze. W efekcie przekaz był bardziej intensywny i bardziej energetyczny. Jednocześnie jednak najniższy bas był akcentowany słabiej niż kiedy podstawki kolumn stały na Audio Replas HT Quartz. To nie było spłycenie basu, bo kontrabas Danielssona, elektronika Jarre’a, piękny bezprogowy bas na płycie Abraxas, a i gitara basowa na której zagrał sam Hollis, były mocne i pełne.

Podsumowując ten fragment powiedzmy, że miałem wrażenie skupienia dźwięku na środku pasma. Ostatnie, co bym powiedział, to że bas by mniejszy bo tak nie było. Ale energia dźwięku skupiała się mocniej na średnicy, także jej wyższej części. Dawało to wyjątkowy, niepowtarzalny skok klarowności dźwięku bez jego rozjaśniania. Pierwszy plan był bliżej mnie, a energia przekazu – wyższa.

| Podsumowanie

Nowe nóżki Franc Audio Accessories Ceramic Disc HT są czymś, co każdy audiofil powinien mieć. Każdy produkt w jego systemie powinien na nich stanąć – chyba, że może sobie pozwolić na droższe modele tego producenta, na nóżki Finite Elemente, Pro Audio Bono, czy wyjątkowe nóżki Divine Acoustics. Jeśli nie, jeśli chce pozostać po „tej” stronie, a uzyskać jak najwięcej ze swojej elektroniki i kolumn, wówczas wymiana standardowych nóżek, kolców, podstawek na Ceramic Disc HT wydaje mi się obowiązkowa. Dostajemy dużo dobrego, a niczego nie tracimy. I tak powinno być. ■