edną z częstszych reakcji ludzi, którzy nigdy wcześniej u mnie nie byli i którzy z audio nie mają nic wspólnego jest zdziwienie na widok, wijących się po podłodze, kabli głośnikowych. W systemie odniesienia od lat korzystam z kabli Tara Labs Omega Onyx. To rzeczywiście bardzo grube kable – dwa biegi, z których każdy jest grubszy niż dwa moje kciuki. Przyzwyczaiłem się już więc do porównywania ich do węży ogrodowych, a najczęściej do kabli spawalniczych, przeznaczonych do spawarki przemysłowej.

Jeśli jednak wiemy co nieco o przesyle sygnału i o zaawansowanych metodach stosowanych w audio, służących do jego poprawy, widząc grube jak noga kable, do sprawy podejdziemy inaczej. Porównanie z kablami do spawarki okaże się wówczas kompletnie nietrafione. Tam duża średnica kabla wymuszana jest przez duże prądy, jakie nim przepływają – kable u dużym przekroju mają mniejszą oporność i nie grozi im, że się przepalą.

Jeślibyśmy z kolei przecięli kabel głośnikowy, nawet tak gruby, jak Tara Labs, zobaczylibyśmy, że większa część przekroju to dielektryki i powietrze. Przewodniki stanowią tylko jakąś jego część. Duża średnica kabli – przede wszystkim głośnikowych i zasilających – wynika bowiem nie z potrzeby zmniejszenia ich impedancji, a z wymogów związanych z konstrukcją mechaniczną – odpowiednią geometrią oraz tłumieniem wibracji. Wydaje się, że ostatnimi czasy to drugie zyskuje na znaczeniu.

Eksperymenty czołowych firm zajmujących się produkcją kabli dowodzą bowiem, że zmniejszenie mikrofonowania (termin przejęty z techniki lampowej) wpływa na poprawę dźwięku. A jak można zmniejszyć mikrofonowanie kabla? Stosując materiały tłumiące drgania i odpowiednią geometrię, co zwykle kończy się znaczącym powiększeniem średnicy kabla, przy pozostawieniu ilości użytego do jego produkcji metalu na tym samym poziomie. Tak rodzą się „węże ogrodowe” w postaci Tary Labs, czy testowanych w tym samym numerze „High Fidelity” kabli polskiej firmy KBL Sound (czytaj TUTAJ).

Podstawki

Eksperymenty prowadzone od lat przez różnego rodzaju „freaków”, tak użytkowników, jak i producentów, pokazały, że kontrolę nad wibracjami można poprowadzić jeszcze dalej, stosując podstawki pod kable, które odsprzęgają je od podłoża (wprawianego w drgania przez kolumny), przy okazji zmniejszając pojemność, jaka wytwarza się miedzy kablem i ziemią. Podstawki pod kable oferują więc takie firmy, jak Acoustic Revive, Harmonix, Siltech, Shunyata Research i inne. Teraz do tej grupy dołącza polska firma Rogoz Audio.

Jej propozycja różni się od wszystkich innych, jakie znam, a najbardziej od używanych przeze mnie podstawek Acoustic Revive RCI-3H. Japońskie podstawki to blok drewna hickory, z wydrążonym wnętrzem, do którego wsypane zostały kryształy i proszek – takie same, jak do innych platform tego producenta. Całość została zamknięta od spodu płaska płytką z innego rodzaju drewna. Całość działa doskonale, dlatego podstawki znalazły się w części systemów członków Krakowskiego Towarzystwa Sonicznego (więcej o metodzie Acoustic Revive TUTAJ).

Podejście pana Rogoza, właściciela firmy Rogoz Audio, jest z kolei podobne do tego, jakie prezentuje brytyjska firma Vertexaq. To propozycja polegająca na zastosowaniu pod kablami klasycznej platformy antywibracyjnej, tyle że o zmniejszonych wymiarach. U Vertexaq ma ona postać metalowej puszki na stałe zintegrowanej z kablem – choć tego nie widać, w środku jest platforma (jak na rysunku; więcej o podejściu tej firmy, chyba najlepiej udokumentowanym w całej branży, czytaj TUTAJ).

Z kolei 3T1/BBS to element dodatkowy (zewnętrzny), składający się z dwóch blatów, odsprzęgniętych przez system odsprzęgający: kolec, przekładka i sferyczne łoże (po trzy na platformę) o nazwie BBS – Balancing Board System. Został on zgłoszony do Urzędu Patentowego. Górny blat, z wycięciem na kabel jest niezależny od dolnego. Całość została wykonana perfekcyjnie i bardzo dobrze wygląda. Platformy są też dość duże, więc widać, za co płacimy. Podstawki można stosować zarówno pod kablami głośnikowymi, sieciowymi, jak i pod interkonektami. Mogą stać na podłodze oraz na półce, za urządzeniami tak, aby kable nie stykały się z półką.

JANUSZ ROGOZ
Właściciel, konstruktor

Schemat systemu odsprzęgającego w kablach VertexAQ.

Celem stosowania platformy jest - z jednej strony - ochrona przewodów przed mikrofonowaniem, poprzez odseparowanie ich od wszystkich powierzchni stałych będących mechanicznymi mostkami akustycznymi (każde podłoże mające taki kontakt z pomieszczeniem odsłuchowym, że wibracje generowane przez głośniki mogą przenosić się na nie ruchem drgającym przez inne ciała stałe). Z drugiej strony, platforma służy do odsunięcia przewodów od dużych płaskich powierzchni i zabezpieczenie kabli przed oddziaływaniem pola elektrostatycznego o dużym natężeniu, które niemal zawsze powstaje na przykład przy podłogach, dywanach, czy wykładzinach.

Platforma składa się z dwóch blatów typu sandwicz odseparowanych od siebie w sposób mechaniczny w trzech punktach przez układ BBS. Blat górny platformy jest pokryty drewnem z jabłoni indyjskiej i charakteryzuje się niską elektryzacją, natomiast blat dolny pokryty jest lakierem polimerowym gromadzącym ładunki elektryczne o niskiej wartości. W efekcie wokół górnego blatu platformy uzyskiwane jest jednolite pole elektryczne. Układ BBS (Balancing Board System) posiada właściwości kinematyczne oraz dynamiczne umożliwiające ,,pływanie" izolowanych mas na boki w stosunku do osi systemu, przy jednoczesnym zachowaniu punktowego podparcia. Kształt blatów oraz ich warstwowa struktura, wraz z zastosowaniem układu BBS pozwalają eliminować nie tylko wibracje pochodzące z podłoża, ale także fale stojące, kumulujące się w samej platformie.

Podstawki antywibracyjne 3T1/BBS zostały przetestowane w obecności podstawek Acoustic Revive RCI-3H. Porównanie dotyczyło jednak przede wszystkim podstawek i ich braku (kabel leżący na podłodze). Do testu użyłem dwóch kabli głośnikowych: KBL Sound Himalaya oraz Mogami NIII-2804. Test miał charakter wielokrotnego porównania A/B, ze znanymi A i B.

Jeśli po zmianie komponentu w systemie audio nic w dźwięku się nie zmienia, powodów może być kilka: po pierwsze dany komponent brzmi identycznie jak ten, którym go zastępujemy, po drugie, błędy w systemie maskują wniesione zmiany, a po trzecie możemy po prostu niewiele słyszeć. Już kiedyś o tym pisałem, jednak nie zawadzi powtórzyć. Modyfikacja pierwszego przypadku polega na dokładaniu do systemu jakiegoś komponentu, zazwyczaj służącego ochronie przed zakłóceniami lub/i tłumieniu drgań – jeśli jego introdukcja nic w dźwięku nie zmienia, to – patrz wyżej.

Z mojego doświadczenia wynika, że zazwyczaj mamy do czynienia z połączeniem dwóch lub nawet trzech problemów, z których każdy jest równie istotny. Zakładając jednak, że audio zajmują się ludzie, którzy słyszą nieco lepiej niż reszta społeczeństwa – czy to dzięki wrodzonym predyspozycjom, czy treningowi (słuch się ćwiczy, jak każdy inny organ) – na placu boju pozostają „brak zmian” oraz „maskowanie”. I znowu – z tego, co widzę, to zazwyczaj chodzi o to drugie. Ale właśnie ta grupa melomanów-audiofilów najgłośniej dowodzi słuszności tezy o działających w branży, oszustach, szarlatanach, głupcach.

Wszystkim im proponuję próbę z podstawkami pana Rogoza. Wystarczy przyjąć, że to, co piszę jest prawdą (nawet na chwilę – niech to będzie taki szalony eksperyment), a wtedy można będzie zweryfikować: swój system i/lub swój słuch. Jeśli bowiem po podstawieniu pod kable podstawek 3T1/BBS usłyszymy zmiany w dźwięku, będzie to znaczyło, że zarówno system, jak i słuch są OK. Jeśli z kolei nie będzie żadnej zmiany, to – no cóż, albo jedno, albo drugie szwankują.

Wychodzę bowiem z założenia, że zmiany w dźwięku powinny być słyszalne od razu, bez wielogodzinnych, uważnych odsłuchów. Czasu może wymagać określenie tych zmian, ich interpretacja i ocena, ale nie fakt ich występowania. Jeśli po zmianie (wprowadzeniu) komponentu nic się nie zmienia, to – patrz wyżej.

Testowane podstawki zmieniają dźwięk w sposób na tyle wyraźny i jednoznaczny, że nie trzeba będzie nawet wiele czasu, żeby ich wpływ ocenić. Zarówno grube kable KBL Sound, jak i znacznie cieńsze Melodika Brown Sugar BSC2450 ustawione na nich modyfikowały dźwięk w inny sposób niż bez nich, ale w obydwu przypadkach modyfikacje były niezwykle zbliżone.

Podstawki powodują, że brzmienie pogłębia się i szlachetnieje. Myślę, że chodzi o znacznie lepsze reprodukowanie niewielkich sygnałów odpowiedzialnych za atak i wykończenie dźwięku, jak również o otoczenie akustyczne (najbliższe) instrumentów. Słychać to jak dodanie do brzmienia pespektywy i życia. To pierwsze to zasługa lepszego nasycenia drobnymi szczegółami. Brzmienie wydaje się głębsze i nieco cięższe. Dociążenie to nie wynika jednak z dodania basu, a z większej naturalności brzmienia. Bardzo podobne efekty otrzymujemy, kiedy urządzenie ma niskie zniekształcenia.

Bardzo ciekawie zmienia się również sposób kształtowania ataku. Bez podstawek dźwięk jest nieco bardziej suchy (to słabiej zaznaczana „osobista” akustyka) i jest też nieco mniej wyraźny, wydaje się bardziej miękki. Normalnie byłaby to zaleta, bo dźwięk naturalny nie jest konturowy, nie zwracamy uwagi na atak – po prostu jest i już. Tutaj chodzi jednak o coś trochę innego. Lepiej definiowany dźwięk z podstawkami jest bardziej naturalny i wcale nie jest bardziej konturowy. Powiedziałbym, że jest mniej rozmyty.

Podsumowanie

Nie wiem, ilu z wątpiących (do wątpliwości każdy ma oczywiście prawo, sceptycyzm to dobra cecha) w działanie tego typu produktów przeprowadziło eksperyment z zawieszeniem niewiary. Zakładam, że paru śmiałków się znalazło i że część z nich usłyszało podobne zmiany do tych opisywanych. Ci z kolei, którzy ich nie usłyszeli mają łatwe wytłumaczenie takiego wyniku eksperymentu – to wszystko wymysły (bo brak zmian nie jest równoważny z niepowodzeniem – brak informacji to również informacja).

I dobrze, każdy powinien myśleć po swojemu. Tym, którzy nie mieli okazji lub chęci posłuchać samodzielnie wpływu podstawek 3T1/BBS na dźwięk powiem tylko, ze maja one bardzo dobry wpływ na dźwięk, modyfikując go tak, że jesteśmy bliżej wydarzenia na żywo, bliżej studia lub koncertu. A nie wszystkie podstawki antywibracyjne, jakich słuchałem ja lub moi przyjaciele z KTS-u tak działały. Propozycja pana Rogoza jest bardzo droga i ma sens raczej w wypasionych systemach. Pomoże jednak wydobyć z dźwięku dobrze ustawionego systemu jeszcze więcej muzyki. Złym systemom pomoże tyle, co kropidło umarłemu.

Platforma 3T1/BBS składa się z dwóch blatów wykonanych jako sandwicz, o grubościach 30 i 25 mm. Blaty te odseparowane są od siebie systemem BBS. Górny blat wykonany został z płyt MDF, HDF oraz forniru drewnianego z tineo, jabłoni indyjskiej w lakierze o wysokim połysku. Blat dolny składa się z dwóch warstw - płyt MDF i HDF, w czarnym lakierze o wysokim połysku.

BBS to układ pozwalający na swobodny ruch blatów względem siebie w każdym kierunku, przy jednoczesnym ich odsprzęgnięciu od siebie. To zestaw trzech elementów: stalowego trzpienia, na który nakłada się kapturek z polimeru węglowego oraz łoża z polerowanej stali w górnym blacie.

Każda z platform przychodzi w osobnym pudełku. Maja one następujące wymiary:
- wys. całkowita – 70 mm,
- szer. całkowita – 147 mm,
- gł. całkowita – 147 mm,
- blat górny – 147 x 130 x 30 mm,
- blat dolny – 147 x 130 x 25 mm.

CHCESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ? SZYBCIEJ?
DOŁĄCZ DO NAS NA TWITTERZE: UNIKATOWE ZDJĘCIA, SZYBKIE INFORMACJE, POWIADOMIENIA O NOWOŚCIACH!!!