Czterech studentów z Krakowa – Błażej Bącalski, Kuba Maciejczyk, Mikołaj Nicer oraz Grzegorz Szczupał – stworzyło prototypowy model gramofonu z betonu: Enso. Jego powstanie jest efektem rozważań nad zminimalizowaniem drgań i wibracji w urządzeniach tego typu i m.in. nawiązuje do prac, które w tym aspekcie przeprowadziła firma Thorens w latach 80. XX wieku (prezentując limitowaną serię gramofonów Concrete).
Studenci kierunków Inżynieria Wzornictwa Przemysłowego na Politechnice Krakowskiej oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie po trzech miesiącach intensywnej pracy zaprezentowali gramofon Enso. Młodzi projektanci postanowili całkowicie zrezygnować z elementów sprężystych tłumiących drgania, które są standardem w innych gramofonach. Duża gęstość materiału sprawia, że korpus jest ciężki i stabilny. Co więcej, niejednorodna mikrostruktura betonu zapewnia ich zdaniem „skuteczną redukcję oraz rozpraszanie niepożądanych przez słuchacza wibracji”.
W tym celu pomocny okazał się rozwój technologii wytwarzania betonu, który dokonał się na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat. Beton architektoniczny GRC, z którego powstał odlew korpusu, to kompozyt cementowo-szklany z domieszkami polimerów, przygotowany na białym cemencie z dodatkiem pigmentu przez firmę Concraft z Bielska-Białej.
Ambicją projektantów było nadanie gramofonowi Enso wyjątkowego wyglądu. Odejście od prostopadłościennych kształtów zaowocowało obłą, betonową formą, w której zatopiono ramię gramofonu. Jak deklarują projektanci, masywny i stabilny korpus – mimo, że waży ok. 10 kg – „przez swoje unikatowe kształty wydaje się niezwykle lekki”. Elementami, które nadają charakteru Enso są przełamujące całość panel sterujący wykonany z drewna orzecha amerykańskiego oraz niewielka szczelina, przez którą delikatnie sączy się światło. Gramofon stoi na trzech smukłych nóżkach zakończonych filcem.
Przy pierwszym kontakcie z gramofonem Enso uwagę przykuwa polskie ramię R8A firmy Unitra. Ramię (znane między innymi z gramofonu Unitra GS-467 „Bernard”) jest w doskonałym stanie. Mimo swojego słusznego wieku swoją pracę rozpoczęło właśnie w gramofonie, który powstał w ramach zajęć na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Enso posiada napęd paskowy; talerz i silnik pochodzą z modelu Dual CS 505-3.
Jak dotąd Enso można było odsłuchać w krakowskim Paul’s Boutique Record Store, mieszczącym się przy ul. Miodowej 4/7 oraz podczas tegorocznej edycji katowickich targów 4DesignDays. Póki co nieznane są dalsze plany projektantów dotyczących tego gramofonu.
Specyfikacja techniczna (prototyp):
Wymiary (S x G x W): 453 x 366 x 140 mm
Waga: ok. 10 kg
