W recenzji wzmacniacza Spark Delta (test TUTAJ) pisałem, że na krótkiej liście urządzeń, które zrobiły na mnie tak wielkie wrażenie, że chciałbym je mieć, znajduje się wzmacniacz Crossfire (teraz już w wersji II). Jednocześnie na tej liście nie ma pierwszej wersji Mercurego. Nie dlatego, że mi się nie podobał, tylko dlatego, że nie był aż tak dobry jak Crossfire. Oczywiście różnicę w moim odbiorze tych urządzeń uzasadnia w pewnym stopniu „drobna” różnica w cenie – jakieś 10 tys. zł. Lista o której mówię nie uwzględnia cen jako takich, ale bezwzględną klasę brzmienia i to jak duże, czasem niezapomniane wrażenie urządzenie po sobie zostawiło. Obydwa wzmacniacze miały dość podobny charakter brzmienia, tyle że Crossfire robił wszystkiego trochę „więcej” i trochę „lepiej”. Ayon to firma, która kontynuuje pracę nad większością modeli, nawet gdy są już na rynku, bo Gerhard Hirt wierzy, że niemal wszystko da się zrobić jeszcze lepiej – stąd wiele jego produktów doczekało się wersji oznaczonej cyferką II (a są i takie, które doczekały już III), albo literki ‘s’ (odtwarzacze CD). O ile Spark Delta, wg słów samego Gerharda, jest szczytowym jego osiągnięciem i już nic więcej nie da się w nim poprawić, o tyle najwyraźniej w Mercurym to i owo się dało, stąd mamy do czynienia z nową wersją.

Pierwsza różnica, która rzuca się od razu w oczy (w porównaniu do „jedynki”), to zastosowanie tym razem lampowego prostownika (5U4G). Lampy wejściowe i sterujące nie zmieniły się, to ciągle pary 6H30 i 12AU7. Łatwo też zauważyć jedną więcej puszkę transformatora – Gerhard w rozmowie ze mną wspominał, że duże zmiany nastąpiły w zasilaniu tego wzmacniacza – stąd kolejna puszka. By ją zmieścić nieco inaczej rozmieszczono małe lampy, choć zegar miernika biasu pozostał na swoim miejscu.
Gdy przyjrzeć się instrukcji nieco bliżej można zauważyć jeszcze jedną, dość istotną zmianę. Otóż w nowej wersji tego modelu podstawową lampą mocy jest nadal trioda 52B, ale istnieje również możliwość instalacji zarówno lamp 300B jak i 32B-S, choć wymaga to pewnych zmian, których dokonywać może wyłącznie przedstawiciel producenta lub dystrybutora. Daje to spore pole do popisu dla eksperymentatorów, acz trudno nie zauważyć, że koszt zakupu i posiadania pary lamp każdego rodzaju przeniesie użytkownika w pobliże ceny zakupu Crossfire'a... Ja słuchałem nowego Mercury’ego jedynie z podstawową lampą, czyli 52B, korzystając w ten sposób z najwyższej dostępnej mocy, co przydało się w odsłuchach z nieco trudniejszymi kolumnami, jak choćby Sundialami Rapidus.

ODSŁUCH

Płyty użyte w teście (wybór):

• Etta James, The Chess Box, Chess Records, B00004TS85, CD.
• Etta James, Eddie 'Cleanhead' Vinson, Blues in the Night, Vol.1: The Early Show, Fantasy, B000000XDW, CD.
• Etta James, Eddie 'Cleanhead' Vinson, The Late Show, Fantasy, B000000XE0, CD.
• Etta James, Seven Year Itch, Polygram Records, B000001FUJ, CD.
• Renaud Garcia-Fons, Arcoluz, ENJ94782, CD.
• Renaud Garcia-Fons, Oriental bass, Enja, B000005CD8, CD.
• Renaud Garcia-Fons, Fuera, Enja, B00002DFOY, CD.
• The Ray Brown Trio, Soular energy, Pure Audiophile, PA-002 (2), LP.
• The Ray Brown Trio, Summer Wind, Concord Jazz, CCD-4426, CD.
• Ray Brown Trio, Live from New York to Tokyo, Concord Jazz, CCD2-2174-2, CD.
• Arne Domnerus, Antiphone blues, Proprius, PRCD 7744, CD.
• Carlos Santana, Guitar Heaven, Arista, B003TML0VO, CD.
• Carlos Santana, Supernatural, Arista, B00000J7J4, CD.
• Carlos Santana, Shaman, Arista, B00006IR5V, CD.
• John Lee Hooker, The best of friends, pointblank, 7243 8 46424 26 VPBCD49, CD.
• AC/DC, Back in black, SONY, B000089RV6, CD.
• AC/DC, Live, EPIC 510773 2, CD.
• Keith Jarret, The Koeln Concert; ECM, 1064/65 ST, LP.
• Beethoven, Symphonie No. 9, Deutsche Grammophon, DG 445 503-2, CD.
• Holst, The Planets, DECCA, SXL6529, LP.

Japońskie wersje płyt dostępne na CD Japan.

Mercury’ego II odsłuchiwałem bezpośrednio po Sparku Delcie, więc trudno mi było inaczej potraktować ten test niż jako porównanie. Oczywiście próbowałem również przywołać z pamięci wrażenia z odsłuchu pierwszej wersji Mercury’ego, ale minęło już od niego sporo czasu, więc to nie to samo co bezpośrednie starcie. W odsłuchach wykorzystałem ten sam zestaw nagrań, co przy teście Sparka Delty – tak było mi najłatwiej wyłapać różnice w nie aż tak bardzo różnie brzmiących wzmacniaczach.

Mercury II to już klasyczny SET, czyli z jedną lampą mocy na kanał – w tym przypadku 52B. Moc tego wzmacniacza jest znacząco mniejsza niż Sparka Delty (23 W vs 35 W). Wszystko więc wskazuje, że brzmienie powinno być bardziej „SET-owe”, magiczne, z jeszcze cudowniejszą średnicą, łagodniejszymi skrajami pasma, cudowną namacalnością... Pamiętając jednakże doświadczenie z pierwszą wersją tego urządzenia oczekiwałem raczej, że skoro Gerhard wziął się za ulepszanie tej konstrukcji, to poszedł jeszcze dalej w wyznaczonym wcześniej kierunku (Crossfire'a), a nie w stronę słodyczy klasycznego SET-a.

Na pierwszy ogień poszła znowu Etta James. W pierwszej chwili wydawało mi się, że przeżywam deja vu, że zapomniałem zmienić wzmacniacz. Ale to było tylko pierwsze wrażenie. Już po chwili zdałem sobie sprawę, że Mercury pokazuje wydarzenia jakby z nieco większej odległości – wszystko jest nadal namacalne, plastyczne, trójwymiarowe, ale wokalistka już nie stała na wyciągnięcie ręki. Wynika to z nieco innego sposobu budowania sceny. O ile Spark Delta wysuwał Ettę nieco przed linię kolumn, o tyle Mercury scenę zaczyna budować od tej linii, a może nawet nieco za nią. Efekt jest taki, jakby scena była nieco głębsza, odległości między źródłami dźwięku większe, co daje wrażenie lepszej precyzji w lokalizacji źródeł pozornych.
Nie jest to kwestia wyłącznie dokładniejszego ich umiejscowienia, ale również bardziej wyrazistego pokazywania wielkości, obrysu każdego instrumentu. O ile Spark Delta tworzył przekonujące „widowisko” operując samym brzmieniem grupy instrumentów, o tyle Mercury II wspomaga się jeszcze znacznie dokładniejszym pokazywaniem każdego źródła dźwięku. W pierwszym przypadku otrzymujemy jeden piękny obraz, który odbieramy przede wszystkim jako całość, a w drugim to szereg precyzyjnych, małych obrazów świetnie komponujących się w całość – lepiej już chyba tego nie potrafię opisać. Efekt końcowy jest w sumie dość podobny i stąd moje pierwsze wrażenie deja vu. Użyte środki są jednak inne i przy uważnym słuchaniu wyraźnie to słychać.
Oceniając w kategoriach realizmu, intensywności emocjonalnej przekazu, tego jak bardzo dźwięk wciąga, angażuje naprawdę trudno jest wskazać faworyta. Prezentacja Sparka Delty należy do kategorii bardziej relaksujących, takich przy których siada się wieczorem z lampką ulubionego wina/koniaku/whisky i odpoczywa się po ciężkim dniu. Mercury II to nieco większa porcja energii – ten sam głos Etty James brzmi jakby przed występem wypiła ze dwa włoskie espresso. Jej głos wyraża te same emocje, ale nieco intensywniej, nadal jest wibrujący, ale jakby nieco „bardziej”. Miałem wrażenie, że także muzycy pili espresso, dzięki czemu ich udział w występie jest odrobinę mocniej zaznaczony, choć nadal uwaga słuchacza skupiona jest zdecydowanie na hipnotycznym głosie wokalistki. Czy któryś z tych sposobów prezentacji jest lepszy? Chyba nie. Wybór sprowadza się raczej do indywidualnych preferencji słuchacza, a może nawet do nastroju chwili. Intensywność przeżyć jest podobna, a to przy tego rodzaju muzyce chyba najważniejsze.

Idąc dalej „śladami recenzji Sparka Delty” zacząłem odsłuchy płyt dwóch genialnych kontrabasistów – Raya Browna i Renaud Garcii-Fonsa. Różnica, której się spodziewałem, była dość oczywista. Bas był przede wszystkim szybszy i nieco twardszy. Wybrzmienia to więcej rezonansu „pudła” niż samych strun. Precyzyjniej pokazywana była faza narastania dźwięku po szarpnięciu struny, a później jego wygaszania. Sam moment szarpnięcia miał jakby większy ładunek dynamiki i brzmiał trochę twardziej niż w wydaniu Sparka Delty. Podobnie jak w przypadku płyt Etty James, tak i tutaj całość brzmiała trochę żywiej, bardziej energetycznie, chwilami można było odnieść wrażenie, że tempo grania było nieco większe. Soular Energy z winyla powalało dynamiką, energia tego nagrania wręcz kipiała i, co ważne, wybornie pokazana była ogromna różnorodność i skala dźwięków tego instrumentu. Część aspektów była na absolutnie porównywalnym, znakomitym poziomie – choćby namacalność prezentacji, trójwymiarowość sceny, ale też dała o sobie znać większa precyzja przekazu. W przypadku tria nie ma tu aż tak dużego pola do popisu, bo w prezentacjach obydwu Ayonów można było z równie dużą precyzją wskazać, gdzie który muzyk się znajduje. Mercury II lepiej pokazywał jednak obrys źródeł dźwięku, tu miałem wrażenie, że instrumenty zajmują konkretne, wyraźnie określone miejsce w przestrzeni.

Można powiedzieć, że prezentacja tego wzmacniacza jest nieco bardziej analityczna, ale na szczęście (przynajmniej z mojego punktu widzenia) nie ma w tym przesady. Powiedziałbym też, że to osobiste preferencje słuchającego mogłyby zadecydować o tym, który wzmacniacz zostałby wskazany jako lepszy. Próbując na to spojrzeć absolutnie obiektywnie pewnie należałoby wskazać Mercury’ego II, który przekazuje nieco więcej informacji. Tyle tylko, że kupując wzmacniacz na własne potrzeby dobieramy go pod kątem oczekiwań, które wcale nie muszą być zbieżne z obiektywnym wyborem. Więcej słodyczy, troszkę mniej pudła a więcej strun w brzmieniu oferowanym przez Sparka Deltę też zapewne znajdzie dużą ilość zwolenników – sam wybrałbym taki dźwięk jeszcze ze dwa lata temu. Moje potrzeby również ewoluują i dlatego teraz chyba jednak skłaniałbym się do Mercury’ego.

Odsłuch Antiphone blues Arne Domnerusa dostarczył mi niemal identycznych wrażeń, jak przy pierwszym wzmacniaczu. I chyba właśnie w tym przypadku najbardziej żałowałem, że nie mogłem postawić obydwu wzmacniaczy razem i dokonać bezpośredniego porównania. Mercury II pięknie oddawał i grzmiące, ale i cichutko mruczące organy, także wibrujący emocjami dźwięk saksofonu nie pozostawiał pola do narzekań. Nie miałem też najmniejszych zastrzeżeń do wybrzmień, oddania niesamowitej akustyki wielkiego kościoła, w którym dokonano nagrania, czy pokazania wielkości jego wnętrza. W czasie odsłuchu byłem równie mocno zahipnotyzowany, jak w przypadku pierwszego testu. Nie potrafię przy tej płycie wskazać żadnych znaczących różnic w prezentacji (co swoją drogą, zważywszy na rodzaj muzyki, dobrze świadczy o dysponującym mniejszą mocą Mercurym). Być może bezpośrednie porównanie pozwoliłoby mi jakieś różnice wynaleźć, ale tak jestem bezradny (no chyba, że tych różnic faktycznie nie było).

Zgodnie z kolejnością wcześniejszego testu „na tapetę” trafiły teraz nieco cięższe płyty, ze sporą porcją gitarowego grania. W takiej muzyce, pomimo mniejszej mocy (przy tych samym kolumnach), Mercury II pokazał pewną przewagę nad konkurentem. Bas wciąż dość obfity, nisko schodzący, zyskał na kontroli, konturze i twardości – dzięki tym cechom nawet „przewalony” bas na płytach Santany wzięty mocniej w karby nie raził za bardzo uszu. Wyższa średnica i wysokie tony były pokazywane nieco mocniej, bardziej wyraziście, dzięki czemu gitarowe riffy nabrały drapieżności, ostrości, co dla mnie było jak najbardziej pożądanym kierunkiem zmian. Całość prezentacji stała się żywsza, przekazywała większą porcję energii – i zwłaszcza na płytach AC/DC był to ogromny atut.
Jasne, że ktoś, kto słucha głównie takiej muzyki pewnie i tak wybierze dobry tranzystor, ale w przypadku kogoś takiego jak ja, gdzie rock czy elektryczny blues stanowią, powiedzmy, ze 20% słuchanej muzyki, ten sposób prezentacji będzie satysfakcjonujący, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że muzyka akustyczna, małe składy, wokalistyka wypadają po prostu wyśmienicie. Dodatkowo Mercury II jeszcze nieco lepiej niż Spark Delta radzi sobie z oddawaniem „pace&rhythm” (tempa i rytmu), co sprawi, że będzie zapewne faworytem osób preferujących muzykę, w której ten aspekt jest bardzo ważny.

Koncert w Koeln Jarreta zaczarował mnie całkowicie. Choć i na Sparku Delcie bardzo mi się podobało, to jednak dopiero tu, dzięki wspomnianej już bardziej wyrazistej średnicy i górze pasma fortepian zabrzmiał prawdziwiej, pełniej. Bardziej energetyczna prezentacja pozwoliła lepiej oddawać charakter grania Keitha – dużo mocnych uderzeń w klawisze, dość intensywna praca pedałów, a nawet owo pomrukiwanie, czy podśpiewywanie pod nosem artysty było tu jakby lepiej słyszalne. Nie jestem pewny (bo już nie mogłem tego sprawdzić), czy faktycznie Mercury II lepiej prezentował otoczenie akustyczne, czy też po prostu z jakiejś przyczyny bardziej zwracałem na ten element uwagę. Faktem jest, że teraz miałem przed oczami ogromny plac, wypełniony ludźmi, na którym grał artysta, a wcześniej odbierałem otoczenie jako znacznie mniejsze.

Na koniec zostawiłem dużą klasykę, którą testowany Ayon zagrał z rozmachem, dynamicznie i nieco bardziej przejrzyście niż Spark Delta. Obserwując wielką orkiestrę miałem wrażenie jakbym siedział z 10 rzędów dalej, niż przy odsłuchu tej samej płyty na drugim testowanym wzmacniaczu. Miłośnicy muzyki klasycznej mają swoje preferencje – jedni wolą siedzieć bliżej sceny, inni nieco dalej (oczywiście bez przesady), stąd trudno jasno wskazać, która szkoła jest lepsza. Jeśli lubi się śledzić poszczególne instrumenty czy grupy instrumentów to Mercury II wydaje się być lepszym wyborem. Znam jednakże i takich melomanów, którzy traktują orkiestrę jak jeden wielki instrument, a wówczas nieco bardziej jednolity przekaz Sparka Delty może lepiej trafiać w ich gust.

Podsumowując, naturalne w tej sytuacji, porównanie Mercury’ego II z Sparkiem Deltą, powiedziałbym, że ten pierwszy to kontynuator szkoły brzmienia pierwszej wersji i Crossfire'a (wystarczy spojrzeć na stronę Ayona, by zobaczyć konkretny sposób pogrupowania wzmacniaczy zintegrowanych tej firmy, w którym jedną z grup są konstrukcje oparte o lampy 52B/62B – więc to chyba nie tylko moje wrażenie, że jest tu jakaś wspólna szkołą brzmienia). Triodowa magia – tak, acz nie aż tak słodka i gęsta jak z lampy 300B, ale uzupełniona mocną, robiącą duże wrażenie górą, oraz obfitym, dobrze kontrolowanym, szybkim, znacznie twardszym basem. Prezentacja należy zdecydowanie do kategorii dynamicznych, pełnych energii, ale małe składy, czy piękne damskie wokale też zawierają odpowiednią porcję magii. W Sparku Delcie większy nacisk położono na magię środka, choć i skraje pasma są lepsze niż w wielu SET-ach, które słyszałem. Wydaje mi się również, że wersja Mercurego oznaczona cyferką ‘II’ to krok do przodu w porównaniu do pierwszej. Praca włożona w zmiany przede wszystkim w zasilaniu opłaciła się – jest szybciej, dynamiczniej, wzmacniacz jest też w stanie zaoferować większą potęgę brzmienia. Z poprzednią wersją nie testowałem żadnych trudniejszych (niż moje tuby) kolumn, ale obecna wersja potrafiła zadowalająco napędzić np. Sundiale Rapidus (test w numerze wrześniowym „High Fidelity”), które do łatwych obciążeń nie należą. Właściciel tego wzmacniacza nie jest więc wcale skazany na wysoko-skuteczne kolumny, a to kolejna zaleta, którą można śmiało dopisać do całkiem długiej listy. O ile Mercury nie był w stanie zagrozić Crossfire’owi na mojej liście, o tyle Mercury II mógłby to zrobić, gdyby... Cóż: gdyby nie pojawił się Crossfire II, który także zostawił swojego poprzednika wyraźnie z tyłu. Tyle, że różnica w cenie między nowymi wersjami tych dwóch wzmacniaczy to ciągle ok. 10 tys. zł, więc to właśnie cena może, przynajmniej w części przypadków, determinować wybór. Jeśli ograniczeń finansowych nie ma to oczywiście polecę Crossfire'a II, ale jeśli jego cena przekracza budżet, to właściciel Mercurego II pewnie szybko zapomni o tym, że w ogóle rozważał zakup droższego wzmacniacza, bo przy umiejętnie dobranych kolumnach nie będzie mu niczego brakować.

BUDOWA

Ayon Mercury II to wzmacniacz typu SET oparty o lampy mocy 52B pracujące w klasie A, z możliwością zastosowania również lamp 32B-s oraz 300B (zmian może dokonać wyłącznie wykwalifikowany technik firmy Ayon). W testowanej wersji oferuje 23 W mocy na kanał. Lampy wejściowe, podobnie jak w poprzedniku, to para 6H30, a lampy sterujące to 12AU7. Obudowa jest charakterystyczna dla wzmacniaczy zintegrowanych tej firmy – czarna, z zaokrąglonymi rogami i otworami wentylacyjnymi po bokach, oraz podświetlanym na czerwono logiem. Na froncie oprócz loga znajdują się dwie gałki – regulacji głośności oraz selektora wejść. Wzmacniacz wyposażono w trzy wejścia liniowe (gniazda RCA firmy WBT), jedno XLR, wejście „direct in” (czyli bezpośrednie na końcówkę mocy), oraz „pre-out”, czyli wyjście z przedwzmacniacza na końcówkę mocy. Z tyłu znajdziemy także zaciski głośnikowe dla 4 i 8 Ω – bardzo solidne (również pochodzą z firmy WBT), acz w praktyce (podobnie jak w Sparku Delcie) nie najwygodniejsze w użytkowaniu (mają dość gładką powierzchnię i raczej trudno jest je porządnie dokręcić przy mocowaniu widełek). Obok gniazda zasilania znajduje się (podobnie jak w innych urządzeniach Ayona) dioda sygnalizująca prawidłową polaryzację napięcia zasilającego. Całość uzupełnia przełącznik uziemienia, który można wykorzystać, jeśli po podłączeniu w głośnikach słychać buczenie (przydźwięk). Górny panel wygląda nieco inaczej niż w poprzedniej wersji – doszła jedna duża puszka transformatora, co wymusiło nieco inny układ małych lamp, malutka puszka (nie znalazłem informacji co ukrywa – może duży kondensator?), oraz dodatkowa lampa – prostownik 5UG4. Dla wszystkich lamp. Na froncie znalazł się również analogowy zegar wskaźnika biasu, który można w miarę potrzeby regulować malutkimi pokrętłami znajdującymi się na tylnej ściance. Wewnątrz, jak zwykle w urządzeniach Ayona, zadbano o jak najkrótszą drogę sygnału (nawet ścieżki na płytkach drukowanych są prowadzone po jak najkrótszej linii), a w ścieżce sygnału nie ma elementów półprzewodnikowych. Wszystkie elementy bierne wysokiej jakości są dodatkowo selekcjonowane. Wzmacniacz wyposażono w zdalne sterowanie głośnością – zgrabnym, metalowym pilotem można również włączyć funkcję „mute” (wyciszenie).

Specyfikacja techniczna (wg producenta):

Klasa pracy: single-ended, czysta klasa A
Lampy: 2xAA52B-S
Impedancja obciążenia: 4 lub 8 Ω
Moc wyjściowa RMS: 2 x 23 W
Pasmo przenoszenia: 12 Hz - 50 kHz
Impedancja wejściowa (1 kHz): 100 kΩ
Czułość wejściowa (pełna moc): 450 mV
Stosunek S/N (pełna moc): 98 dB
Przydźwięk: 0,003 V
Sprzężenie zwrotne: 0 dB
Regulacja siły głosu: potencjometr
Pilot zdalnego sterowania: tak
Wejścia/wyjścia: 4 x liniowe, 1 x direct, 1 x wyjście z przedwzmacniacza
Wymiary (SxGxW): 510 x 410 x 250 mm
Waga: 45 kg

Dystrybucja w Polsce: Eter Audio

Kontakt:
Eter Audio
ul. Malborska 24
30-646 Kraków

tel./fax: 0048 12 425 51 20/30
tel. kom.: 0048 507 011 858

e-mail: info@nautilus.net.pl

URL: nautilus.net.pl

Pobierz test w PDF