Kolumny wolnostojące Sound&Line MEDIUS EXELLENCE Cena: 19 900 zł (para) Dystrybucja: Sound&Line Kontakt: tel. kom.: 600 974 673 tel.: 12 422 79 30 e-mail: sound.line@poczta.fm Strona producenta: Sound&Line Tekst: Wojciech Pacuła Zdjęcia: Sound&Line, Wojciech Pacuła |
Firma Sound&Line powinna być czytelnikom „High Fidelity” znana – testowaliśmy sporo jej kolumn, a nie tak przecież dawno, bo w kwietniu tego roku można było obejrzeć zaawansowany prototyp testowanego modelu przy okazji 71. spotkania Krakowskiego Towarzystwa Sonicznego, poświęconego kondensatorom w zwrotnicach głośnikowych. Wykorzystaliśmy wówczas okazję, jaką są zewnętrzne zwrotnice tych kolumn, umożliwiające szybki i łatwy montaż różnych elementów (relacja TUTAJ). Już wówczas dźwięk był co najmniej interesujący, jednak dopiero teraz, a więc pół roku później jej konstruktorzy stwierdzili, że to na tyle gotowy projekt, na tyle skończony, że można go publicznie zaprezentować. Ta „skończoność” to w przypadku niewielkich firm rzecz umowna i płynna – każdy dzień, każdy następny tydzień przynosi bowiem jakieś poprawki, usprawnienia, które po jakimś czasie kumulują się i dają nową jakość. Chciałbym, aby testowana kolumna była niezmienna, bo przecież to o niej mówię i o jej charakterze piszę, ale takie są realia. Seria Medius składa się z trzech konstrukcji: Medius Classic – ze zwrotnicą w środku, Medius Excellence – ze zwrotnicą zewnętrzną oraz Medius T-Excellence również ze zwrotnicą zewnętrzną o indywidualnie dobieranych parametrach i podzespołach i okablowaniu wewnętrznym z absolutnie najwyższej półki, jeśli chodzi o producentów. Do testów otrzymałem środkową wersję, czyli Excellence. Mediusy Excellence to chyba najbardziej zaawansowana, przynajmniej jeśli chodzi o projekty wdrożone do produkcji, kolumna S&L. Jest to konstrukcja trójdrożna, z niecodziennie zestrojoną obudową typu bas-refleks – jak podają konstruktorzy obudowa posiada komory stratne, mające za zadanie wytłumić rezonanse powstające w komorze basowej i komorze zamkniętej głośnika średniotonowego, poza tym ma powodować łagodne „zszycie” zakresów i pozbawić otwór bas-refleks tradycyjnego „odzywania się” - szczegółów tego rozwiązania nie znam i powtarzam tylko informacje podane przez team Sound&Line. W kolumnach zastosowano niezwykle kosztowne głośniki – topową kopułkę (miękką) izraelskiego Morela i głośniki średniotonowy i niskotonowy Etona o charakterystycznej membranie o strukturze plastra miodu. Mediusy zostały pokryte piękną okleiną, front pomalowano na czarno i całość naprawdę ładnie wygląda. Ich cechą charakterystyczną są także zewnętrzne zwrotnice – każda wielkości sporego wzmacniacza zintegrowanego. Wyprowadzenie zwrotnic na zewnątrz podyktowane było zarówno względami związanymi z mechaniką, jak i elektryką. Mechanika polega na tym, że kolumna, nawet bardzo ciężka, z dobrze wytłumionymi ściankami mocno drga, szczególnie na dole, tam gdzie znajduje się głośnik basowy. Wpływa to niezwykle niekorzystanie na cewki i kondensatory, które także drgają, indukując przy tym sygnał zakłócający. Elektronika związana jest z kolei z wpływem, jaki na podzespoły w zwrotnicy mają potężne magnesy głośników niskotonowych oraz średniotonowych. Toż to przecież stały bias, stałe zakłócenie wprowadzane do sygnału podstawowego. Jak mówi Marcin Michalczyk, jeden z konstruktorów S&L, do tego wszystkiego dodać trzeba „ogromny wpływ na siebie i na pozostałe podzespoły umieszczenie cewek w „ciasnocie” komory głośnika – zbyt bliskie i niewłaściwe położenie wpływa znacząco na zmianę indukcyjności cewek a co za tym idzie na nieplanowana i trudną do wyliczenia zmianę parametrów elektrycznych zwrotnicy.” Rzecz jest od dawna znana, jednak jest niezwykle trudna do opanowania od strony marketingowej i sprzedażowej – trzeba bowiem sprzedać cztery paczki, nie dwie. Trzeba też zwrotnice połączyć z kolumnami godziwymi kablami, a to też znacząco wpływa na cenę końcową. Stąd niemal wszystkie kolumny w sprzedaży mają zwrotnice montowane wewnątrz obudowy. Nie wszystkie na szczęście, a do najbardziej znanych wyjątków należą cudowne monitory Wilson Audio Duette testowane TUTAJ oraz kolumny brytyjskiej firmy Living Voice. Co sensowniejsze firmy starają się zwrotnice odpowiednio ekranować, umieścić z daleka od głośników, tłumić rezonanse, zalewając je w specjalnych materiałach (patrz – Sonus Faber) itp., jednak to tylko półśrodki, które nie są w stanie zastąpić odseparowania kolumny i zwrotnicy. Te ostatnie są w Mediusach umieszczone w bardzo dużych skrzyniach z płyty MDF, oklejonej naturalnym, pięknym fornirem, widocznym też na kolumnach. Tak, to zdecydowanie ciekawe kolumny. Do tej pory testowaliśmy:
Płyty użyte do odsłuchu:
Japońskie wersje płyt dostępne na CD Japan Znam wiele drogich kolumn tego typu, o podobnych gabarytach i zbliżonej budowie. Z tych, których w domu nie miałem, acz słyszałem w kilku miejscach wymienić muszę przede wszystkim konstrukcje Wilson Audio Sasha S/W. Z tych, które słuchałem u siebie, w swoim systemie najważniejsze zaś są: Harpia Acoustic Dobermann [New] (korzystałem z nich przez ponad dwa lata), Avantgarde Acoustic Uno Picco oraz Hansen Audio Princess v2. Do tej kolekcji dodałbym jeszcze HSR-120 Carbon German Physiks, które są wprawdzie kompletnie innymi kolumnami, jednak pewne aspekty ich brzmienia są tak wyjątkowe, że nie można o nich zapomnieć przy jakiejkolwiek recenzji, bez względu na budowę i cenę recenzowanych konstrukcji. Mediusom brzmieniowo najbliżej jest do Hansenów. Nie trzeba było się długo wsłuchiwać, żeby stwierdzić, że zarówno balans tonalny, rozciągnięcie pasma w obydwu kierunkach, mikrodynamika, a i rozdzielczość tych dwu konstrukcji są niezwykle zbliżone. Pomijam przy tym różnicę w cenie, przyjmuję mianowicie, że nie ma ona w tym przypadku znaczenia i dokonuję po prostu oceny w skali bezwzględnej. Nie znaczy to, że to takie same kolumny; płacąc więcej, więcej też pewnych rzeczy otrzymamy (o renomie marki nie wspomnę), ale różnice są zaskakująco niewielkie. Interesujące jest też to, że bez problemu w jednej linii można by tu też postawić wspomniane tuby Avantgarde’a. Doskonale pamiętam ich dźwięk i to, jak wielkie wrażenie ich przekaz robił na odwiedzających mnie znajomych. Tak, to trójka, w której chciałbym się poruszać przede wszystkim. Ale nie tylko. Odsłuch kolumn Sound&Line był bowiem o tyle ciekawszy, że wiele aspektów ich brzmienia jest na tyle innych od moich (do niedawna) Dobermannów, że nie da się tych kolumn traktować jako zamienników, a raczej jako alternatywę. Dlatego też Harpie, a także German Physiki będą mi służyły jako punkt odniesienia w innych niż powyższe aspektach, wprowadzając kontrapunkt, potrzebny do właściwego zrozumienia dźwięku Mediusów. Wróćmy więc do Hansenów. Ich barwę określiłem jako nieco ciepłą, z mocnym fundamentem basowym i brakiem śladowych nawet rozjaśnień. To samo można powiedzieć o Mediusach. Ponieważ pierwsze trzy płyty, jakie przesłuchałem budowały przekaz wokół kobiecych głosów, ładnie to wszystko, o czym mówię, wyszło. Nie będę ukrywał, że nieco ciepłe brzmienie i brak rozjaśnienia wyższej średnicy było dla mnie pewnym zaskoczeniem. Jak państwo zapewne pamiętają, słyszałem wcześniej te kolumny, a właściwie ich prototypową wersję w czasie spotkania Krakowskiego Towarzystwa Sonicznego #71. I choć kolumny wydały mi się bardzo interesujące, miałem pewne zastrzeżenia co do prowadzenia wysokiego środka, który – moim zdaniem – był za ostry. Ponieważ jednak nie jestem beta-testerem (nie biorę pieniędzy za pomoc w „strojeniu” i szlifowaniu brzmienia) nie rozwodziłem się nad tym zbytnio, tym bardziej, że w spotkaniu tym chodziło o ocenę wpływu kondensatorów na brzmienie i wszystkie próby wykonywane były w tym samym otoczeniu. Najwyraźniej jednak nie tylko ja tak myślałem, bo ostateczna wersja kolumn, wersja, która testowałem, brzmiała pod tym względem kompletnie inaczej. To było pełne, nasycone brzmienie, a właściwie – bo o to w tym akapicie chodzi – niezwykle pełny i nasycony środek. Bardzo zbliżony pod względem barwy i „projekcji” wokali do brzmienia Hansenów i Avantgarde’ów. Od tych ostatnich różnił się tym, że źródła pozorne były nieco mniejsze, raczej takie jak w Hansenie. Zarówno Ella Fitzgerald, jak i Basia Trzetrzelewska, a i Laurie Anderson, której ostatnio słucham niemal w kółko, brzmiały w niebywale wyważony, przyjemny sposób. Kategoria „przyjemności” to w tym kontekście bardzo dobry trop. Choć nieco słabszy pod względem „ciężaru” od twardych faktów, jest on dla mnie niezwykle istotny, bo to ostatecznie on stanowi o tym, czy dany produkt jest dla nas ważny, czy nie. Kolumny S&L są pod tym względem komfortowe – słucha się ich przyjemnie zawsze i wszędzie, z każdym rodzajem muzyki, chyba że kompozytor założył inaczej – będzie to jednak wynikało nie z tego, jak kolumny interpretują przekaz, a właśnie z samej muzyki. To duży, nieco ciepły, skupiony, intymny dźwięk. Rozbudowuję w ten sposób pojęcie „ciepła” z poprzedniego akapitu, ponieważ warto w tym miejscu przyjrzeć się cesze, o którą w takim kontekście trzeba zapytać – różnicowaniu.
Różnicowanie w audio (choć nie tylko) polega na umiejętności ukazywania różnic między dwoma, podobnymi, ale nie tożsamymi, rodzajami sygnału – np. pomiędzy inaczej zagranym instrumentem, w innym otoczeniu, pomiędzy różnymi emocjami, które towarzyszą danemu nagraniu, ale także między różnymi remasterami, tłoczeniami, wydawcami itp. Chodzi w skrócie o umiejętność „odróżniania” i takiego przekazania tego słuchaczowi, aby to było dla niego zrozumiałe i jednocześnie żeby nie przesłaniało samego przekazu. To ostatnie jest bardzo ważne, ponieważ samo różnicowanie, polegające np. na detaliczności, rozjaśnieniu, itp., niepoparte idealnym balansem tonalnym jest tylko artefaktem, a nie cechą, jest po prostu błędem. A tak było właśnie w moim przypadku. Tak się złożyło, że przed testem S&L odsłuchiwałem inny polski produkt, kondycjoner (filtr sieciowy) PC-2 EVO Gigawatta, z kablem LS-1. Obydwa te elementy razem znakomicie wpływają na dźwięk, pozbawiając go ostrości i chaotyczności. Wydaje się trochę, że to krok w stronę złagodzenia dźwięku, ale to nieprawda. Po jakimś czasie będziemy wiedzieli, że dźwięk BEZ Gigawatta (czy innego dobrego kondycjonera) jest zbyt jaskrawy, a ta jaskrawość wcale nie przekłada się na rozdzielczość. Coś, jak z różnicą między CD i HQCD. |
I właśnie to Mediusy świetnie pokazały. Pomimo takiej, a nie innej barwy i takiego, a nie innego charakteru brzmienia dodanie „ciała” i ujęcie zniekształceń skutkowało z nimi wzrostem jakości dźwięku. Wprawdzie nieco jaśniejszy charakter i wersji CD, i zasilania bez kondycjonera, prosto – z przecież dobrej – listwy PF-2 tegoż producenta, powinny pomóc w nadaniu dźwięku żywości, żywiołowości, czy czego tam, to jednak była tylko tym – rozjaśnieniem i pogorszeniem. Tak działają wysokiej klasy komponenty, takie jak Sound&Line. Barwa, polegająca na znakomitym nasyceniu wszystkich podzakresów i lekkim ociepleniu brzmienia, związana jest też ze znakomitym rozciągnięciem basu. Od razu powiem – to nie jest dokładnie „mój” bas i jego charakter w Dobermannach bardziej mi odpowiadał, ale nie mogę nie przyznać, że – znowu odwołam się do Hansenów – jego rozciągniecie i mięsistość w tego typu konstrukcjach, jak Mediusy i Prince’y v2 jest czymś, czego nawet w Harpiach mi brakowało. Właśnie – przestrzeń. S&L pokazują bardzo gęstą scenę dźwiękową, nie pozostawiają żadnego instrumentu samemu sobie, a od razu łączą go z powietrzem i – dalej – z innymi instrumentami. Czegoś takiego brakowało mi w Harpiach, a tutaj miałem w bardzo dobrym wydaniu. To granie niemal idealnie powielające to, co słyszałem z Prince’ami v2. Kolumny zza Oceanu miały jednak głębsze brzmienie, przez co i obszerność sceny dźwiękowej była tam większa. Mediusy są niezwykle interesującymi kolumnami, które mogą być ostatnimi kolumnami w życiu. W wielu aspektach są niemal tak dobre, jak pięciokrotnie droższe kolumny z zagranicy. Jedną z ich cech jest fenomenalna dynamika w skali makro. Ale nie są bez wad. Informacje o rzeczach, które nie są, jak dla mnie, idealne, rozsiałem po tekście. Chciałbym je jednak zebrać i skomentować, dodając do tego kilka elementów uzupełniających. Opis kolumn tej krakowskiej manufaktury był dla mnie czystą przyjemnością. Podobnie, jak odsłuch. To zdecydowanie najlepsze jej konstrukcje, znacznie wykraczające ponad dotychczasowy poziom, do jakiego mnie (nas) panowie z S&L przyzwyczaili. Nawet podstawkowe Enigmy, przynamniej w wersji, która ja słyszałem, nie dają tak dużego, tak pełnego emocji dźwięku. W cenie, jaką trzeba za nie zapłacić Mediusy nie mają specjalnie dużej konkurencji. Na myśl przychodzą mi przede wszystkim kolumny Harpii. Ale, jak mówiłem, to tak różne spojrzenia na materię muzyczną, tak inny charakter dźwięku, że łatwo będzie zdecydować, co jest dla nas, a co nie. Jeśli zaś chodzi o zagraniczną konkurencję, to sprawa się komplikuje, bo za te pieniądze, ani za sporo wyższe nie ma chyba innej kolumny o tak dobrym dźwięku, tak wykonanej, z tak kosztownymi podzespołami. Nie jest to może koniec świata, co starałem się jasno w tekście pokazać, ale nawet będąc w tym miejscu, tu i teraz, można słuchając Mediusów poczuć się spełnionym. BUDOWAMedius to kolumny krakowskiej firmy Sound&Line. Jest to konstrukcja trójdrożna z obudową typu bas-refleks. Na górze pracuje topowa kopułka firmy Morel z serii Supreme, model ST 1308 z miękką, jedwabną, nasączaną membraną. Jego, wykonany z odlewanego metalu front ma średnicę ø 110 mm. Na środku widać głośnik niemieckiego Etona, model 5-880/25 HEX o średnicy ø 115 mm (membrana + zawieszenie), z niesamowicie sztywnym, solidnym, odlewanym koszem i membraną z opatentowanego przez firmę materiału o nazwie Hexacone. To trzywarstwowy sandwicz, w którym zewnętrzne warstwy wykonano z plecionki kevlarowej, pomiędzy którymi znalazła się struktura z Nomexu o wyglądzie plastra miodu, usztywniająca całość. Podobną membranę ma głośnik niskotonowy, model 8-472/32 HEX, o średnicy ø 180 mm (membrana + zawieszenie), ze specjalnie ukształtowanym elementem pośrodku, który służy tu raczej do chłodzenia cewki, a nie do wygładzania fazowego przy przejściu miedzy głośnikami. Także on ma solidny, odlewany kosz. Osobne pudła zajmują zwrotnice. Także one są oklejone tym samym fornirem, co sprawia, ze ładnie komponują się z kolumnami. Sygnał pobierany jest z nich za pomocą jednej pary, solidnych, złoconych gniazd niemieckiego WBT. Pomiędzy gniazdami umieszczono przełącznik. Ma on trzy pozycje. W środkowej głośnik niskotonowy jest wyłączony. W położeniu, w którym hebelek jest skierowany do zacisku dodatniego kolumny pracują w „normalnym” trybie. W przeciwnym położeniu następuje inne podejście do głośnika niskotonowego. Konstruktorzy mówią, że tryb ten przygotowany został specjalnie do współpracy ze wzmacniaczami lampowymi. W położeniu tym kolumny maja nieco inaczej kształtowana impedancję tego zakresu, a także jej przebieg, oraz zmienioną charakterystykę podejścia sygnału, co z kolei ma pomóc w liniowym przetwarzaniu basu w takich systemach. Ciekawy jest też sposób połączenia zwrotnic z kolumnami. Początkowo kable przymocowane były na „sztywno”, jednak było to niesłychanie niepraktyczne. Może i „purystyczne”, bo przecież każdy dodatkowy styl to straty, ale zupełnie nie dawało się to zastosować w codziennym użytkowaniu, przewożeniu kolumn itp. Zdecydowano się więc na rozwiązanie, chyba, najlepsze – ze zwrotnic wychodzą dwa kable – pojedynczy dla głośnika wysokotonowego i podwójny, o czterech żyłach dla średnio i niskotonowego. Obydwa zakończone zaś są znakomitymi, niebywale wytrzymałymi mechanicznie wtykami speakON (pisownia oryginalna) firmy Neutrik. Styki są w nich pokryte srebrem. Nie jestem pewien, ale niechcący chyba właśnie ja jestem patronem tej zmiany, ponieważ kiedyś w rozmowie z Marcinem (z Marcinem Michalczykiem, który do mnie kolumny przywiózł znam się i przyjaźnię od wielu lat, stąd ten „Marcin”) rzuciłem uwagę na temat speakON-ów, które są szeroko stosowane w urządzeniach studyjnych i z którymi i ja miałem sporo do czynienia. Pewności co do praw autorskich tego akurat rozwiązania w Mediusach nie mam. Jeśli jednak klient wyraża zgodę firma forsuje jednak stałe połączenie bez speakON-ów. Zwrotnica mieści się w osobnych skrzyniach. Ponieważ w rodzinie Medius są trzy modele, w zależności od wersji różna jest też jej budowa, zastosowane podzespoły oraz okablowanie. Po szczegóły odsyłam do producenta, bo różnice między poszczególnymi modelami są dość duże. W otrzymanych do testu Mediusach Excellence zastosowano cewki taśmowe oraz basowe na rdzeniu transformatorowym firmy Jantzen Audio Professional. Zastosowane rezystory to uznawane za jedne z najlepszych na świecie elementy firmy Milles. Całość uzupełniają kondensatory Mundorf – dla różnych miejsc zwrotnicy różnej klasy, niemniej wszystkie Mundorfa. Najważniejsze miejsca oparto na Mundorfach Supreme, (które też okazały się najlepsze w naszym spotkaniu KTS). Głośniki są umieszczane na zawieszeniu, mającym za zadanie wytłumienie drgań. Całość ma niskie dedykowane kolce Kharma z bardzo twardego metalu wraz z tulejami mocującymi na zawieszeniu z materiału mającego za zadanie tłumić drgania, w tym przypadku, całej skrzyni. Podział pasma jest kombinacją nachylenia 1. i 3. rzędu. Miejsc podziału konstruktorzy nie podają. Każdy głośnik ma swoja osobna komorę – nawet wysokotonowy nie pozostawiono samemu sobie we wspólnej obudowie z średniotnowym jak się często robi. Okablowanie to kombinacją Kimbera 4/8TC oraz Chorda Epic Twin. Dane techniczne (wg producenta):
Pobierz test w PDF |
||||||||||||
g a l e r i a
|
System odniesienia
|
strona główna | muzyka | listy/porady | nowości | hyde park | archiwum | kontakt | kts
© 2009 HighFidelity, design by PikselStudio,
serwisy internetowe: indecity